“Tôi có người em nhỏ, xanh xanh đôi hàng mi”,

Chuyện Phiếm đọc trong tuần 27 thường niên Năm B 04/10/2015

“Tôi có người em nhỏ, xanh xanh đôi hàng mi”,

“Môi hồng vừa đương độ, chưa biết sầu biệt ly.”

(Nhạc: Nguyễn Hiền- thơ Thiệu Giang -– Người Em Nhỏ)

            (Thư Do-thái 6: 1-2)

            “Người em nhỏ” be bé xinh xinh, ai nào lại chẳng có. Nhất thứ, người ấy lại “xanh đôi hàng mi”, “môi hồng vừa đương độ” và lại “chưa biết sầu biệt ly” nữa, thì còn gì tuyệt-vời hơn thế.

            Ối chào, là âm-nhạc. Lác đác, đôi giòng thơ cất lên trong đêm nhạc “Hát Cho Nhau Nghe” ở Sydney vào độ tháng 4 năm 2015 buổi ấy! Vâng. Cứ điệu này, ai nghe rồi cũng cảm thấy an-hoà, hạnh-phúc, dịu êm như ‘người em nhỏ’. Bần đạo bầy tôi, quen nghe những chuyện như thế rồi, nên chẳng lấy làm điều. Duy có điều, là vừa qua bần đạo lại được đọc bài viết trên báo điện-tử nghe qua mà cũng thấy rợn tóc gáy.

Rợn tóc gáy, là bởi vì bài báo nói trên lại do nữ-phụ có tên là Nicole King viết rồi đăng trên internet với tựa-đề nghe qua đã phát khiếp: “Lấy nhau càng ít, giết nhau càng nhiều!”. Thôi thì hôm nay đây, tôi và bạn chẳng cần nghiên-cứu gì cho lắm chỉ nên nghe giòng tâm-sự chảy dài như sau:

“Hè vừa qua, giở tờ New York Times đọc lên thấy có người cho biết là: tỷ-lệ các vụ mưu-sát, ám-sát xảy ra tại nhiều nước trên thế-giới đang trên đà dâng cao, dâng cao mãi nhất là tại các thành-thị lớn ở các nước. Wilwaukee là quận lỵ tuy không lớn nằm ở tiểu bang Wisconsin, Hoa kỳ. Nhưng nếu ngồi tính toán con số 104 vụ giết người năm nay đem so với con số 86 vụ trong năm ngoài, người người sẽ thấy chốn miền này nay đang là nơi bị đánh động nhiều nhất.     

Tìm hiểu nguyên-do dẫn đến sự kiện này, một số quan chức trong ngành cảnh-sát cho biết: có lẽ, do bởi nay có quá nhiều người trẻ từng hiếu-động, không bằng lòng với đủ mọi chuyện nay lại kéo nhau về ở các khu nghèo khổ, rồi sử-dụng bạo-lực để giải-quyết tranh-chấp, với cãi cọ.

Thế nhưng, có điều ít ai nói đến, lại đóng vai trò quan-trọng trong nhiều vụ giết chóc, đó là: tình-trạng gia-đình đổ vỡ là nguyên nhân gây nên một số tội-phạm tương-tự người trẻ ở khu phố nghèo nàn nói ở trên, chí ít là đám người da mầu ít học lại có các bà mẹ đơn chiếc làm chủ gia-đình…

Ngoài yếu-tố khó-nghèo ra, cũng nên kể về điều-kiện sống cách-biệt về xã-hội và tình-trạng nhà cửa eo-hẹp, chật chội phản-ánh các yếu-tố của cộng-đồng sắc-tộc không có khả-năng tiếp-tục kiểm-soát tội-phạm và bao-lực từng gây ảnh-hưởng nhiều lên đời sống xã-hội ở nơi đó…

Mặt khác, tỷ-lệ thấp cộng với mức-độ giết chóc và bạo-lực gia-tăng trong số các gia-đình mà phụ-nữ làm chủ thêm vào đó còn có xung-khắc/khác-biệt giữa người da trắng và da mầu, đã nói lên tầm quan-trọng của việc thiết-lập tình-trạng ổn-định gia-đình cùng yếu-tố tạo môi-trường sống an-toàn, không bạo-động…” (X. Nicole M. King, Less marriages, more murder, MercatorNet 13/09/2015)            

           

            Nói thế, tức bảo rằng: nếu không có phương-cách cứu-vớt hoặc giảm-thiểu những gẫy/đổ trong đời sống gia-đình để rồi đời sống xã-hội được quân-bình hơn, cũng đừng nên trách-móc tại sao xã-hội hôm nay có nhiều vụ giết-chóc trong các gia-đình có vấn-đề, bất kể lý-do gây nên có chính-đáng hay không.

            Nói thế, là nói thế nào đây, khi chưa có đầy đủ con số thống-kê rút từ các cuộc hoặc điều-tra khảo-sát rất chính-thức của các cơ-quan NGO, tức không thuộc chính-quyền nào cả, thì thế nào.

Nói thế, là nói thế nào đây, khi truyện kể dân gian ở khắp chốn, vẫn có những giòng chảy rất đáng buồn nhưng không cười, như sau:

“Nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày cưới, trong suốt bữa tiệc, mọi người bảo Tom nói ngắn gọn những lợi ích mà hôn nhân mang lại cho anh.
“Hãy nói với chúng tôi những điều mà anh học được sau những năm tháng tuyệt vời sống với vợ?”
Tom từ tốn trả lời: “Tôi đã học được rằng hôn nhân là một người thầy tốt nhất. Nó dạy cho chúng ta lòng trung thành, chung thủy, sự chịu đựng, tính nhu mì, tự kiềm chế, tính vị tha…và rất nhiều phẩm chất tốt đẹp khác mà bạn không cần thiết phải dùng đến nếu bạn sống một mình”. (trích từ VNE)

Nói thế, là nói thế nào đây, để rồi sẽ hỏi rằng: nên chăng kể thêm đôi ba truyện cũng khá tếu hầu minh-hoạ chuyện này chuyện khác, rằng:

“Truyện rằng:

Một hôm có cặp tình nhân A và B đang tâm-sự với nhau bằng những hỏi-han rất kỳ lạ. B hỏi :
- Có phải anh yêu em, vì khuôn mặt xinh xắn của em hay vì thân-hình nẩy lửa của em thế?
A trả lời:
- Ồ, không phải vì hai thứ đó đâu, mà vì những câu nói dối khôi-hài của em, thôi!”

            “Nói dối đầy tính khôi-hài”, phải chăng là những lời nói của nhà văn, nhá báo chuyên nói láo ăn tiền cốt để lôi-cuốn người đọc đua nhau tìm đọc, đấy chứ? Hỏi điều này, hẳn bạn và tôi chẳng dám có gì để thêm thắt vào chuyện phiếm hôm nay cho vui đời rất đạo hoặc cho sự-kiện giữ đạo cũng rất đời, ngày hôm nay.

            Thêm thắt vào chuyện phiếm đạo đời hoặc chuyện đời của người đi Đạo cũng có thể là những chuyện bàn ra/tán vào cho qua ngày đoạn tháng, giết thời gian? Cũng có thể, là chuyện dân gian, lan man nhiều ý đấy, nhưng chẳng giải quyết được gì nhiều, ở đời thường.

Bởi thế nên, hỡi bạn và hỡi tôi đây, ta cứ coi những gì viết ở đây đôi lúc xem ra cũng nghiêm-chỉnh/nghiêm-túc và nghiệm-trọng kiểu nhà Đạo trọn vẹn 10 điều răn Đức Chúa Trời và 6 điều răn của thánh-hội mọi nơi không còn dám tếu. Nhưng, có tiếu-lâm chay hay mặn, cũng chỉ là đôi giòng chảy để mọi người thư-giãn hoặc “buông lỏng” khi bàn chuyện nghiêm túc rất có Đạo.

Nói thế, là nói thế rồi, nay mời bạn và mời tôi, ta đi vào “chủ”-đề hay “tớ”đề ra, cũng đều được. Chủ-đề hay “tớ” đề, vẫn là đề ra nhiều vấn-đề lan-man/sôi-động ở thánh hội có liên quan đến mỗi người và mọi người tuỳ mức độ. Có lúc, là vấn-đề nan-giải với người không toan tính gì hết, kể cả chuyện dự-tính thiết-lập gia-đình hoặc xã-hội cho ổn-định. Có thể, chỉ là vấn-đề lan man, đầy “tản mạn” về cuộc sống có quá nhiều vấn-đề, khiến ta không thể nói một lúc, cho hết được.

Nói thế, chi bằng ta cứ nói và phiếm lai rai để mở rộng vòng tay yêu-thương đến với mọi người, qua giòng chảy rất “phiếm” chỉ để phiếm mà không đi đến kết-luận nào rõ-rệt.

Nói thế, là nói để mà phiếm cho đã/cho “bưa” để rồi chẳng cần gom-gộp ý-kiến “ý cò” của ai hết, hầu hoàn-thành bản đúc-kết bài bản mà chẳng thành bài cũng chẳng thành bản chút nào hết.

Nói thế, là nói thế rồi, nay ta cứ lai rai trích-dẫn một vài sự việc ở đời, cùng chuyện đạo/đời trong/ngoài nhà Đạo. Nói thế, là nói và trích-dẫn ý-kiến của Đức Giáo Tông nhân lần gặp gỡ thành-viên Nhóm/Hội Đức Bà ở Rôma hôm 10/9/2015 như sau:

“Trong cuộc gặp-gỡ các cặp phối-ngẫu là thành-viên Hội Đức Bà, Đức Giáo Hoàng Phanxicô khích-lệ các vị này hãy noi theo tinh-thần linh-đạo của Nhóm/Hội mình trong thế-giới đương-đại đầy chao-đảo và dao-động thấm-nhuần chủ-nghĩa cá-nhân, như sau:  

Anh chị là những cặp vợ chồng từng sống hạnh-phúc trong đoàn-kết đều hiểu rõ hơn ai khác, cả bên trong mọi thương-tổn cùng khổ-đau phát-xuất từ việc bỏ rơi nhau, phản-bội nhau hoặc vì tình thương-yêu dành cho nhau.

Vì thế nên, anh chị em cần phải chứng-tỏ là mình có khả-năng chứng-thực bằng kinh-nghiệm giúp-đỡ cộng-đoàn Kitô-hữu phân-biệt tình-cảnh thực-tế của những người như thế, hầu chào đón họ với tất cả thương/tật sẵn có và giúp họ đồng-hành trong niềm tin và trong sự thật dưới ánh sáng chiếu-dọi của Đức Kitô là Đấng Chăn Chiên Lành  hầu đi vào cuộc sống của Hội thánh, theo cách xứng hợp.”  (Xem mục Tin Tức trên The Catholic Weekly 20/9/2015, tr.11)

Nói thế, là nói rằng: cũng đừng nên quên một vài ý-kiến phản hồi của đấng bậc thày dạy ở Đại học De Paul ở Chicogo, Hoa kỳ từng xác chứng về niềm tin-yêu khi ông bảo:

“Tất cả niềm tin đều như Tình Thương-yêu, tức: phải được trải-nghiệm một cách căn-bản như đặc-trưng duy-nhất rất tuyệt-đối. Khi người đàn ông yêu thương một người đàn bà nào đó, thì người đàn-ông này yêu-thương người nữ-phụ ấy, mà thôi. Nhân-loại ta, vào các thời-khắc sâu-lắng nhất và ở chiều sâu đặc-biệt thẳm sâu nhất.

Hãy thử tưởng-tượng câu chuyện này: tôi thức giấc vào buổi sáng vẫn thấy bà vợ mình ở cạnh bên, nên mới bảo: “Nếu anh không gặp em hôm ấy, và không thật lòng thương yêu em rất mực, rồi cưới em làm vợ, thì có thể anh sẽ gặp người đàn-bà nào khác, rồi động lòng yêu-thương người ấy và cưới người ấy làm vợ và rồi cũng thức-giấc thấy bà ấy ở cạnh bên, như sáng nay, thôi.”

Đó là cách nói chẳng khôn và cũng chẳng khéo chút nào để bắt đầu một ngày dài khá sớm sủa. Và, rõ ràng là: ta cũng biết chắc điều ấy cũng đúng thực. Bởi thế nên, niềm-tin cũng giống như Tình yêu phải được trải-nghiệm như duy-nhất chỉ một điều, rất tuyệt-đối và không thể thay thế được.

Thế nhưng, ta cũng biết rằng: mọi người khác lại cũng trải-nghiệm niềm tin của họ theo cách cũng độc nhất, tuyệt-đối và không gì có thể thay thế được. Mọi tôn-giáo hay Đạo của Chúa cũng như các tôn-giáo khác phải được trải-nghiệm như đạo tuyệt-đối duy-nhất với kẻ tin. Nhưng tất cả tôn-giáo hay Đạo của Chúa cũng như mọi đạo, phải công-nhận rằng các đạo nào khác cũng đều trải-nghiệm sự hiện-hữu duy-nhất, rất tương-tự.

Tôn-giáo có thể và ngay cả đến việc so-sánh đạo của mình với đạo-giáo khác bằng việc diễn-tả như thế cách công-khai, nhưng không tôn-giáo nào lại khẳng-định rằng: từ ban đầu, đạo của mình độc-quyền lành thánh, thánh-hiến hoặc rất thần-thiêng.

Quả là, bất cứ một khẳng-định nào về tính-chất độc-quyền như thế đều trải dài một cung-cách thôi-thúc rất huỷ-diệt.Nhìn bằng cặp mắt độc-đạo/độc-quyền, thì chỉ riêng mình tôi mới có tính-chất tuyệt-đối, đúng cách, còn các người khác rồi cũng chết, hết độc-quyền. Và, cũng trên cung-cách chọn cho mình con đường độc-quyền/độc-đạo, thì khi nhìn một người nào khác mà người ấy lại không phải là chính tôi, thì họ phải chết đi để cho tôi, cho chúng ta hoặc Thiên-Chúa của ta giết cho họ chết.

Thế nên, thách-đố dành cho thiên-niên kỷ thứ III này, là ta có còn ở lại với niềm tin-yêu mình vẫn có mà hoà-hợp với tổng-thể nhân-loại mà không cần, cùng một lúc, chối bỏ hoặc huỷ-diệt niềm tin của người khác, không?” (Xem John Dominic Crossan, Giêsu Hỡi Ngài Là Ai? www.giadinhanphong.blgospot.com tháng 7/2015)     

         

Nói thế, là vẫn cứ nói rồi hy vọng rằng: đời người toàn gồm những “người em nhỏ” rất trinh-trong, tuy “yểu-điệu thục-nữ”. Vẫn cứ mong rằng: người “em nhỏ” là con cái hoặc cháu chắt, có tâm hồn rất trinh-trong vẫn được che-chở, gìn-giữ; bởi, các bậc mẹ cha lẫn các bậc ở trên.

Mong thế rồi, nay bạn và tôi cứ thong dong đi vào vùng trời truyện kể có những chuyện chẳng hay-ho, diễm-lệ như nhiều người tưởng lầm về cuộc đời người, như sau:

 

“Truyện rằng:

Có câu chuyện kể về một người cha với tấm lòng vị tha và tình yêu bao la đã thầm lặng gìn giữ hạnh phúc gia đình và bảo vệ tâm hồn non nớt của đứa con thơ.

Một tối nọ tôi và cha đi xem phim, bộ phim không hấp dẫn lắm nên hai cha con đã quyết định về sớm. Khi đến ngã rẽ gần nhà, cha tôi đột nhiên dừng lại, trông nét mặt ông rất khác, rồi ngay sau đó ông lấy tay che kín mắt tôi. Ông nói với tôi: “Con đừng nói, đừng nhìn nhé”. Tôi nghĩ cha đang đùa và muốn bỏ tay ông ra khỏi mặt mình, tuy nhiên cha vẫn cố lấy tay che hết mắt tôi và ông nói rất nghiêm: “Có một con quỷ rất đáng sợ, cha con mình ra ngay khỏi đây thôi!”.

Nghe đến quỷ là tôi đã sởn gai ốc rồi! Ma quỷ rất đáng sợ, quỷ sẽ bay tới và ăn thịt trẻ con như mấy câu chuyện tôi được nghe kể…, sợ quá nên tôi cứ để tay cha che hết mắt mình từ lúc đó tới khi về nhà. Về nhà rồi tôi vẫn còn run rẩy vì sợ.

Sau khi đã bình tĩnh lại, tôi hỏi cha: “Con quỷ cha nhìn thấy trên đường ban nãy trông nó như thế nào?”. Cha im lặng một lát rồi nói: “Con đừng hỏi, nếu biết con sẽ không thể thoát khỏi nó đâu”. Tôi về phòng nhưng vẫn thấy tò mò về con quỷ vừa rồi. Tôi gặp mẹ và kể cho bà nghe chuyện đó. Mặt mẹ tự dưng tái nhợt, bà mãi mới cất lời: “Cha con nói đúng đấy, không nên hỏi về chuyện này, nếu không con không thể thoát khỏi nó đâu”.

Sau lần ấy mỗi khi ra đoạn rẽ đó, tôi luôn nhìn xung quanh để xem có con quỷ nào xuất hiện hay không. Tuy nhiên tôi chưa bao giờ đối diện bất kỳ một con quỷ nào như tối hôm hai cha con bỏ bộ phim về nhà sớm. Cũng thật lạ, có đôi chút thay đổi trong gia đình tôi kể từ hôm ấy.

Trước đó cha mẹ hay cãi cọ và mẹ muốn ly hôn, sau hôm đó cha lại nói đồng ý li dị, nhưng mẹ không chấp nhận. Và lập tức không khí trong gia đình thay đổi đến kỳ lạ, hai người không còn cãi cọ nữa và tỏ ra hạnh phúc bên nhau, để cho chúng tôi trưởng thành trong mái ấm thực sự.

30 năm sau kể từ hôm ấy, cha mẹ tôi không còn cảnh mặt tưng bừng lớn tiếng quát tháo nhau…. Người cha 70 tuổi của tôi đã qua đời trong vòng tay yêu thương của vợ. Khuôn mặt ông nở nụ cười nhẹ nhàng. Lo an táng ông xong, tôi thu dọn di vật của cha và nhìn thấy cuốn nhật ký. Trong đó ông viết về cái đêm khi chúng tôi gặp “con quỷ”…, câu đố cuối cùng đã được giải đáp …

Trong nhật ký ông viết:

“Xem phim xong dắt con trai về nhà, bất chợt đến ngã rẽ vào hẻm nhìn thấy vợ mình cùng một người đàn ông lạ đang âu yếm nhau. Tôi cảm thấy như rơi xuống vực thẳm vì linh cảm của mình đã đúng. Tôi đã hết mực yêu thương vợ mình và cô ấy ngấm ngầm phản bội lại tôi và gia đình. Tôi thấy thương con trai, sự thật này quá tàn nhẫn với nó, có thể là bóng đêm ám ảnh suốt cuộc đời con trẻ. Con liệu có thể chấp nhận việc người mẹ yêu dấu của mình có hành vi như vậy!

Tôi không thể tưởng tượng nổi con trai mình sẽ như thế nào nếu biết việc này. Mặc dù cô ấy đã xử tệ với tôi, nhưng tôi cũng phải ghi nhận rằng cô ấy từng tốt với mình, và còn con trai yêu dấu của tôi nữa. Vì vậy tôi đành phải nói dối con về con quỷ đó …”

Sau khi đọc nhật ký của người cha quá cố, mắt tôi đẫm lệ. Cha đã che giấu sự thật để gìn giữ hình ảnh hoàn mỹ về mẹ trong trái tim con trai bà, cũng bởi vì vậy mà cha mẹ tái hợp để cứu vãn cuộc hôn nhân đang trên bờ vực sụp đổ của họ.

Tôi đi vào phòng, trìu mến ôm người vợ đang mang bầu của mình, tiếp đó tôi xóa sạch mọi thông tin về người bạn gái cũ cũng như những thông tin khác … Bởi vì tôi đã học được một điều thật quý giá qua câu chuyện “con quỷ”, lĩnh hội bài học làm người cha tốt.

Cha đã vì tình yêu thương với tôi mà dẹp bỏ nỗi giận dữ và tự ái nhẽ ra nên trút lên đầu mẹ để duy trì hạnh phúc gia đình. Bất kỳ ai trong hoàn cảnh gia đình có nguy cơ đổ vỡ cần phải xem xét lại bản thân và thông cảm cho đối phương với tấm lòng vị tha.

Không ai muốn chuốc lấy tổn thương về mình, nhưng cha đã làm vậy để cho tôi một cuộc sống hạnh phúc trong mái ấm gia đình.

Và, một câu truyện khác kể về một “lời khích-lệ ảnh-hưởng đến cuộc đời”, cũng dễ nể như sau:

“Nữ tài xế taxi Tiểu Vương gặp phải một tên cướp, cô liền lấy tất cả số tiền có trên người giao cho tên cướp và nói:

-Hôm nay tôi chỉ kiếm được một ít như này, nếu như cậu chê ít, tôi sẽ đem hết mấy đồng tiền lẻ ra đưa cho cậu nhé!”

Thấy chị tài xế thoải mái dễ dàng như vậy, tên cướp có chút sững sờ, Tiểu Vương nói tiếp:

-Nhà cậu ở đâu? Để tôi đưa cậu về nhà nhé, đã muộn như này rồi, người nhà cậu sẽ lo lắng lắm đấy!”

Sự quan tâm của chị tài xế, khiến cho tên cướp thu hồi con dao nhọn lại. Thấy không khí có vẻ hòa hoãn, Tiểu Vương không để mất thời cơ mà dẫn dắt tên cướp:

-Gia đình tôi trước đây cũng khó khăn lắm, sau này tôi theo người ta học lái xe, rồi làm nghề này. Mặc dù không kiếm được nhiều tiền, nhưng cuộc sống cũng không đến nỗi tệ.

Ái..! Cậu là một nam tử hán, tứ chi khỏe mạnh, làm một chút việc gì đó có phải tốt hơn không, lại đi vào con đường này làm gì để cả đời này bị hủy hoại à!”

Khi đến chỗ kẻ cướp muốn xuống, Tiểu Vương lại nói:

-Tiền của tôi cho coi như để giúp đỡ cậu, hãy dùng nó làm một chút việc đúng đắn, sau này đừng lại làm cái việc không ra người này nữa nhé”.

Suốt quãng đường đi, tên cướp không nói một lời nào, vậy mà đột nhiên khóc to thành tiếng, lấy hết số tiền nhét vào tay Tiểu Vương và nói:

-Chị Hai à, em sau này cho dù có chết đói cũng quyết không làm việc này nữa!”

           

Tản nạn truyện kể đầy những phiếm hôm nay, người kể muốn nói lên chỉ một điều rằng: trong cuộc đời người, vẫn có những “người em nhỏ” trông xinh đẹp thật đấy, nhưng vẫn không thể thuyết phục được một ai rằng: người em nhỏ hay người anh lớn ở đâu đó, vẫn có những điều bí-ẩn kiểu “quỷ lớn/quỷ nhỏ”, mà chỉ người trong cuộc mới hiểu nổi.

Thế nên, cầu trời sao cho qủy lớn/quỷ nhỏ có ghê gớm như tay cướp nọ, rồi ra cũng sẽ quay đầu về lại cuộc sống rất vui-tươi/an-bình, đừng gây hại hại cho đám nhỏ, mới thành chuyện.

Nói và nghĩ thế rồi, nay mời bạn/mời tôi, ta cứ ngâm nga ca-từ đẹp ở bên dưới, mà rằng:

“Ngày tôi đi vàng nắng,

Nghiêng nghiêng một hàng cau.

Mai ta nhìn mây trắng,

Gửi lời về thương nhau.

Chiều nay buồn viễn xứ,

Nhớ người em gái xưa.

Tôi thấy phương trời cũ,

Giăng giăng một hàng mưa.

Mơ về đôi môi thắm,

Cười ngày tôi lên đường.

Quê ta chừng xa lắm,

Giờ em có nhớ thương.

Tôi có người em nhỏ,

Xanh xanh đôi hàng mi.

Môi hồng còn đương độ,

Đã biết sầu biệt ly.

(Nguyễn Hiền/Thiệu Giang – bđd)

Nói và hát thế rồi, nay ta về lại với lời vàng bậc thánh-hiền từng khuyên-nhủ, như sau:

“Vì thế, gác một bên

giáo huấn sơ đẳng về Đức Kitô,

chúng ta hãy vươn tới

trình-độ giáo huấn trưởng-thành

mà không trở lại những điều căn-bản,

là lòng sám-hối ăn năn

vì những việc đưa tới sự chết,

là niềm tin vào Thiên-Chúa,

là giáo-lý về mấy loại phép rửa;

là nghi-thức đặt tay,

là vấn-đề kẻ chết sống lại

và cuộc phán xét cuối cùng.

Đó là điều chúng ta sắp làm,

nếu Thiên-Chúa cho phép.”

(Thư Do-thái 6: 1-2)

Nói và đọc lời vàng khuyên-nhủ như thế rồi, hẳn bạn và tôi, nay ta cũng nhất-quyết làm được thế. Nói và làm, như lời đấng bậc thánh nhân hiền-lành hằng nhủ-khuyên để rồi đời mình chắc-chắn sẽ không còn bị ám-ảnh do bởi những nghi-ngờ hoặc ý-nghĩ vẩn-vơ về ai, người nào, ở trong đời.

Trần Ngọc Mười Hai

Và những quyết tâm không nhỏ

về người em nhỏ ở đâu đó

chốn Nước Trời trần gian  

rất hôm nay.

“Trên con đường một mình anh về”

Chuyện Phiếm đọc trong tuần 26 thường niên Năm B 27/9/2015

“Trên con đường một mình anh về”

nơi chốn tha hương.

Cơn đau xa người còn thấm môi hôn nhớ về ai.

Phút chia tay em nói lời tiễn đưa

Mắt anh buồn nhìn em, thôi đã mất.”

(Hoàng Trọng Thụy - Đoản Khúc Cuối Cho Em)

( Cv 3: 17-20)

          “Đoản khúc cuối cho em”, ư? Phải chăng, đây là lời nhắn gửi đến mọi người, hoặc muôn người? Chí ít, là những người lâu nay được đề-cao, nâng nhấc, kích bốc lên tận chín tầng mây trên đó, chốn đạo hạnh?

            Sở dĩ bần đạo đây, hôm nay, nói lên những điều khó nói này là vì, vừa qua, bần-đạo đọc được “Bản Tin Giáo Xứ” của một họ đạo ở nước Úc, rất Sydney. Bản tin hôm ấy, tóm gọn chỉ mỗi lời nhắn không theo dạng “Đoản Khúc Cuối Cho Em”, mà là lời nhủ khuyên gửi đến các vị lâu rày lãng quên chuyện hỗ-trợ các bậc vị-vọng nay chìm vào chốn lãng quên, rất như sau:

“Hôm nay, ta thực-hiện  quyên góp giúp các Linh mục về hưu có nơi ăn chốn ở, được chăm sóc sức-khoẻ bằng những hỗ-trợ cần-thiết để các ngài có cuộc sống xứng-đáng, khi về hưu.

Chúng ta mắc nợ các linh mục rất nhiều. Các ngài đã cống-hiến cả đời mình để phục-vụ Thiên-Chúa và nuôi dưỡng lòng tin của ta, cũng như đóng góp bằng nhiều cách cho cuộc sống cộng-đoàn. Hỗ-trợ Quỹ Tài trợ Linh mục về hưu, là cung-cách thực-tiễn qua đó ta chứng-tỏ lòng cảm-kích biết ơn các linh-mục thừa-tác từng cho đi chính đời mình hầu phục-vụ tha-nhân và cộng-đoàn niềm tin.” (X.Bulletin of Fairfield Parish 23^rd Ordinary Sunday year B, 06/9/2015)

            Lý-do khiến bần-đạo trích dẫn “Bản tin Giáo xứ” này, ở đây, không để nhắn bạn đạo nào ở đâu đó rằng: bà con ta đừng quên các linh mục già đầy tuổi tác đang sống ở viện dưỡng-lão đây đó, trên toàn quốc. Nhưng, vì lời lẽ “kích-bốc” theo kiểu “lời vàng” khá cũ của thời trước, nay lỗi thời.

Lỗi thời hơn, là quan-niệm của vị nào đó cứ coi các đấng-bậc thày cả như quan-viên sống trên đầu/trên cổ đám giáo-dân lúc này cũng đã biết nhiều và hiểu nhiều về những chuyện xảy ra trong/ngoài nhà Đạo, nay bê bết.

Lỗi thời mãi, lại là quan-niệm của một số vị cứ tâng-bốc các đấng bậc “thày cả” vẫn tự coi mình là “kẻ cả” có tư-thế và vai-vế hơn hẳn người dưới trướng trong Hội-thánh La Mã, rất Vaticăng. 

Nay, quan-niệm “ở trên đầu/trên cổ giáo dân” đã mai-một không còn hợp thời và lẽ đạo nữa, đến độ Đức Phanxicô đã phải nhắn-nhủ con dân trong Đạo, những người vẫn đi đạo và giữ đạo nhưng không biết tình-hình trong Đạo. Lời nhắn-nhủ ấy như thế này:

“Các linh mục phải đồng-hành ngang hàng mọi người, chứ không thể ở trên hoặc ở trước họ.

Hôm 3/9/2015, Đức Phanxicô có chuyển đến các linh-mục thuộc Phong-trào Schoenstatt một lời nhắn cũng rất mạnh rằng: “Linh-mục ở Đạo ta không bao giờ nên ở trên hoặc ở trước mọi người. Thay vào đó, họ phải đồng-hành bên cạnh các vị ấy, mới được…

Thông-điệp, gửi các vị tham-gia buổi hội-thảo hàng năm của Phong-trào Schoenstatt này đây, hôm ấy, Đức Phanxicô có được sự đồng-thuận của những người trong cuộc, nên ngài đã mạnh-dạn trích-dẫn nhận-định của Lm Kentenich của Phong-trào, khi ông bảo: “Mọi người chúng ta, ai cũng nên mở tai mình ra mà đặt vào tâm-can của Chúa và đặt đôi tay lên nhịp đập của thời-đại… Đó là hai cột-trụ của đời sống linh-thao hôm nay, rất đích-thực.”

Đức Phanxicô, sau đó, đã rời buổi hội-thảo của Phong-trào nói trên nhưng không quên để lại đề-nghị khẩn-cấp để bảo rằng: “Chúng ta nên dâng-tiến chính mình để giúp đỡ các gia-đình, đặc biệt là gia-đình nào đang trong cảnh bức-bách, khó khăn, khổ sở. Đồng thời, cũng nên bỏ giờ ra mà ngồi toà cáo-giải nghe hối-nhân xưng-thú lỗi/tội của họ, đặc biệt trong năm thánh mừng vui này. Còn một điều nữa, cũng nên quan-tâm đến, là: ta hãy cầu-nguyện thêm cho Đức Giáo-Hoàng nữa.” (Xem News: Priests must walk alongside others, not in front: Pope”, trên tờ The Catholic Weekly ngày 13/9/2015 tr.10).

Đức Giáo-Hoàng nói thế, tức bảo rằng: nay là lúc con dân dưới trướng nên giúp giùm/đùm bọc lẫn nhau, chứ không nên kẻ trước/người sau, cứ thế mà giành nhau vị-thế trên dưới/trước sau, với người thường? Phải chăng, vì thế không nên cứ coi giáo dân như kẻ ở dưới trướng, cần đe nẹt?

Nói như Đức Giáo-Hoàng nhà mình, là nói theo kiểu nhà Đạo, lúc nào cũng hỗ-trợ nhau về mọi cách, chứ không thể đi đằng trước /bước lên trên rồi lại yêu-cầu người đi sau hoặc đi dưới cứ thế yểm trợ bằng công sức, tiền bạc và lời cầu nguyện kéo dài mãi không ngừng.

Nói như Đức Giáo-Hoàng, là cứ nói và nhớ lời bậc thánh hiền khi xưa từng nhủ khuyên/khuyên-nhủ các vị được đề-bạt hoặc thăng quan tiến chức, rất ở trên, bằng những lời rằng:

“Thưa anh em,

giờ đây tôi biết anh em đã hành động vì không hiểu biết,

cũng như các thủ lãnh của anh em.

Nhưng, như vậy là Thiên Chúa đã thực hiện

những điều Người dùng miệng tất cả các ngôn sứ mà báo trước,

đó là: Đấng Kitô của Người phải chịu khổ hình.

Vậy anh em hãy sám hối và trở lại cùng Thiên Chúa,

để Người xoá bỏ tội lỗi cho anh em.

Như vậy thời kỳ an lạc mà Đức Chúa ban cho anh em sẽ đến,

khi Người sai Đấng Kitô Người đã dành cho anh em,

là Đức Giêsu.”

(Cv 3: 17-20)

            Nói theo kiểu các đấng bậc ở chốn chóp bu nhà Đạo thì như thế. Còn, nói và hát theo kiểu con dân ngoài đời, rất nghệ-sĩ, thì như sau:

            “Đêm hôm nào mùa trăng thu chờ em đến bên tôi

Vùi thân rã rời hình bóng em theo chăn gối này

Thoáng hương xưa thôi cũng đành

Nói cho nhau lời cuối cùng

Dấu chân em rời căn gác buồn tênh.

Và ngày em đi, anh đưa môi tìm lên môi son cũ

Dấu vết ái ân tan theo như lời nói khi lìa nhau

Bàn tay như cố kéo những ước mơ đã mãi xa rồi

Nhìn tháng năm tàn phai, hình bóng thôi còn ai.

(Hoàng Trọng Thụy – bđd)

Thật ra thì, làm đấng bậc thủ-lãnh trong Đạo, là phải sống như một Kitô-khác, tức: rất giống Đức Kitô là Đấng nhân-hiền thánh hoá. Chí ít, là đấng bậc “thày cả” của “cả-và-thiên-hạ”.

Thật ra thì, làm thủ-lãnh đấng bậc ở Đạo Chúa, tức: không những phải chối-từ chuyện ngồi chiếu trên hay luôn đi trước đám giáo-dân trong đó nhiều người còn rành rẽ, thánh-thiện và khiêm-tốn hơn cả “thày cả”, nữa.

Thật ra thì, làm thủ-lãnh đấng bậc trong Đạo, là bắt chước Đức Kitô và/hoặc tuân-thủ Lời Ngài khuyên-dạy để sống xứng-đáng chức-năng/vai-trò bé nhỏ mà Đấng bậc nọ ở Sydney mới đây lên tiếng bằng một nhận-định ngắn gọn, như sau:

“Khi xưa Đức Giêsu Kitô làm tất cả mọi việc và nói tất cả mọi lời, Ngài đều nói và làm qua câu hát.

Nhiều lần, Ngài ra tay chữa trị hoặc “chữa lành” người tật/bệnh, Ngài lại còn cất tiếng hát khe khẽ, nhẹ êm trong đó có lời ca toàn là những yêu thương, trìu mến rất đầy đặn.

Nhiều khi, Ngài kể cho những người đi theo Ngài đôi ba câu chuyện hay ho/nho nhỏ, Ngài cũng lại cất lên giai-điệu tuyệt vời, tức: thứ âm-giai nhẹ mà khi nghe rồi, người nghe sẽ không còn quên lãng. Đó, là giai-điệu mà ta thường ngâm-nga suốt ngày không cần biết mình đang làm gì, sẽ ra sao.

Rất nhiều lần, khi Ngài bênh-vực quyền-lợi của người thấp bé/nghèo-hèn, thì tiếng giọng của Ngài lớn mạnh đầy quyền-uy, cho đến đoạn cuối kết thúc bằng cái chết thập-giá, trên đó Ngài lại hát mạnh hơn đến độ tiếng giọng của Ngài ngân-vang cùng khắp xuyên suốt vũ-trụ.

Môn-đồ nghe Ngài hát, lại cứ nghĩ: đây là bài ca họ chưa từng nghe bao giờ hết. Và, khi Ngài về với Cha Ngài, họ cũng bắt đầu hát như thế cho hết mọi người trong/ngoài nhóm/hội của mình. Dù bắt chước Ngài nhiều lần và nhiều cách, môn-đồ Ngài lại cũng không hát được những lời Đức Giêsu khi xưa từng hát. Đôi lúc, môn-đồ Ngài quên cả lời ca cùng sức-lực đến bể giọng. Tuy thế, về sau này, đồ-đệ Ngài vẫn cố hát hết mình. Và dù tiếng giọng của họ có yếu đi nhiều, thì chúng-dân tuy không nghe rõ tiếng các vị hát, vẫn nghĩ rằng đó là bài ca hay nhất họ từng biết.

Bài ca do môn-đệ hát, vẫn lan-tràn từ Giêrusalem sang đất miền khác đến độ: các bậc mẹ cha ở đây đó lại cũng hát vang cho con mình; và cứ thế lan-truyền xuống thế-hệ kế tiếp suốt nhiều thời.

Nhiều lúc, trong cuộc sống của các bậc thánh-hiền lớn/nhỏ, rất nhiều bài ca được hát bằng tiếng giọng tuyệt-vời. Cũng có khi, các vị lại hát sai/hát quấy do bởi lời ca/tiếng nhạc ở trong đó mạnh đến độ nhiều vị sử-dụng sức mạnh của nó để ra đi gây chiến, đè bẹp và khuynh-loát nhiều người khác.

Thành thử, người ta lại cứ bàn-cãi, đấu-tranh, giành quyền sở-hữu bài hát ấy, rồi còn bóp méo và phủ lên nó bằng những tầng dầy do con người thêm-thắt vào. Và, con người dù có làm tất cả mọi sự để được thế, họ vẫn không bắt chụp được chúng-dân khi tính giản-đơn, mỏng dòn và nhẹ êm nơi bài ca cho phép họ hát mãi như thế, suốt mọi ngày.

Một trong những chốn miền mà bài ca đạt tới, là đất miền cùng tận ở phía Nam mang tên Úc-Đại-Lợi. Ban đầu, bài ca này được hát vẫn không đạt, bởi nét đẹp của bản ca bị nhận chìm bên dưới âm thanh mạnh bạo của lằn roi vọt đập lên lưng tội-phạm đến từ Anh-quốc và rồi, do tiếng than khóc của Thổ-dân thấp cổ/bé họng sống ở đây. Duy có bài ca còn cao cả hơn người hát, vẫn được ca và hát trong nhà ở hoặc nguyện-đường làm bằng gỗ, cùng thánh-đường nguy-nga, khi ấy lan rộng sang tận đất miền khô khan và rộng lan.

Cuối cùng, bài hát ấy đã đến với tôi theo cách nhẹ êm, yêu thương xuất từ miệng mẹ cha cùng người thân-thuộc. Giống nhiều triệu người sinh sống trước thời của tôi, cả tôi nữa cũng bị lôi-cuốn/mê hoặc bởi bài ca mà tôi vẫn muốn hát, muốn vui say/nhảy mừng với cả thân mình của tôi.

Bài ca nay không thể dừng lại ở thế-hệ của chúng tôi được nữa rồi. Đổi lại, chúng tôi cũng phải trao ban nét đẹp tuyệt-vời của nó cho những người đến sau tôi. Và khi làm như thế, chúng tôi sẽ luôn nhớ, rằng: bài ca này có hai đặc-trưng/đặc-thù, rất khác-biệt.

Thứ nhất, là: trong khi chúng tôi hát bài ca ấy một cách bết-bát/tệ-hại, thì dù gì đi nữa, ta vẫn hát cho hết khả-năng của mình. Và, người khác cũng sẽ nghe được dù không chỉ mỗi tiếng-giọng yếu-ớt của ta mà thôi, nhưng phía sau ta và ngang qua ta, họ sẽ còn nghe được tiếng giọng mạnh mẽ và chắc-chắn hơn, vì đó là chính tiếng giọng của Ngài, Đức Giêsu Kitô của ta.

Hai nữa, là: ta sẽ luôn hát hoài, hát mãi bài ca ấy cho hay-ho nhiều hơn nữa, mỗi khi ta học hát với nhau –không chỉ một tiếng giọng ở đây đó, mà sẽ cùng hát những lời khác hẳn giai-điệu ta từng hát trước đây, nhưng cùng chung một tiếng, một giọng, thế mới tuyệt. Bởi, rồi ra, toàn-thể thế-giới sẽ thực-sự biết rằng: vẫn còn bài ca đẹp đẽ, tuyệt-vời nhất mà họ chưa từng nghe biết.” (X. Gm Geoffrey Robinson, 2015 Synod, the Crucial Questions: Divorce and Homo-sexuality, ATF Press Australia 2015, tr. 6-8)

            Vâng. Ở ngoài đời, cũng có bạn trẻ nọ từng nhận-định về chuyện hát hò ở trong đời, có những lời như sau:

           

“Cuộc đời, là những tiếng hát mà mỗi người chúng ta sẽ tự hát lên theo cách riêng của mình: có tiếng trong veo, vút cao, có tiếng khàn đục, trầm lắng. Cụ thể hơn, cuộc đời còn là sự song-hành của một chuỗi những buồn/vui, được/mất mà mỗi người sẽ tự hát lên, kể từ lúc bản thân mình bắt đầu nhận thức được về thế giới chung quanh, cho đến khi thấy mình nhẹ tênh như một chiếc lá lìa cành, tìm về đất mẹ.  Và bên cạnh ngàn vạn tiếng ca với những âm-sắc bộn-bề buồn/vui, được/mất khác nhau ấy, ai cũng có một khoảng bình-yên ru hồn nương náu, nơi mà “địa đàng còn in dấu chân, bước quên”. (X. Anthony Trần, Du Ký Đi Tây Duc in Altum số 86 Quý 2/2014, www.giadinhanphong.com)

Chính thế. Cả đời ta và đời người, cùng đời của đấng bậc vị vọng là “thày cả” ở thế-giới này cũng như đám dân đen bên dưới rồi ra cũng sẽ hát lên bài ca yêu-thương đồng-hành cạnh bên nhau. Sẽ không còn cảnh trên dưới/trước sau nữa. Bởi, ta và người trước/sau như một, sẽ cùng ca và cùng hát chỉ mỗi bài ca yêu-thương, là tất cả.

Và tất cả, đều sẽ sướng vui với giai-điệu đằm-thắm ấy như bậc thánh-hiền xưa nay từng khẳng-định và nhủ-khuyên.

Để minh-hoạ điều này, nay mời bạn và mời tôi, ta đi vào vùng trời truyện kể có ý/lời sau đây:

            “Truyện rằng:

            Trước cổng một nghĩa trang nọ, người ta thấy có một chiếc xe Roll Royce sang trọng dừng lại. Người tài xế tiến lại người giữ cổng và nói: xin anh giúp một tay cho người đàn bà này xuống xe vì bà ta yếu quá không đi được nữa. Vừa ra khỏi xe, người đàn bà tự giới thiệu và nói với người giữ cổng nghĩa trang:

- Từ hai năm qua, mỗi tuần, tôi là người đã gửi cho anh 5 đô-la để mua hoa và đặt trên mộ con trai tôi, nhưng nay các bác sĩ bảo rằng, tôi không còn sống được bao lâu nữa, nên tôi đến đây để chào từ biệt và cảm ơn anh đã mua hoa giùm tôi.

Thế nhưng, người đàn bà không ngờ rằng người giữ cổng nghĩa trang trả lời như sau:

- Thưa bà, tôi lấy làm tiếc rằng bà đã làm công việc ấy!

Người đàn bà cảm thấy như bị ai đó vả vào mặt. Nhưng bà vẫn còn đủ bình tĩnh hỏi lại người thanh niên:

- Tại sao lại lấy làm tiếc về cử chỉ đẹp như thế?

Người thanh niên giải thích:

- Thưa bà, tôi lấy làm tiếc vì những người chết như con trai bà, chẳng bao giờ còn thấy được một cánh hoa nào nữa!

Bị chạm tự ái, người đàn bà liền cao giọng:

- Anh có biết anh đã làm tổn thương tôi không?

Người thanh niên bình tĩnh trả lời:

- Thưa bà, tôi xin lỗi, tôi chỉ muốn nói với bà rằng có rất nhiều người đang cần đến những cánh hoa của bà hơn. Tôi là hội viên của một tổ chức chuyên đi thăm những người già lão, các bệnh nhân trong viện dưỡng lão, các bệnh viện. Chính họ mới là những người đang cần đến những cánh hoa của chúng ta, họ có thể nhìn thấy và ngửi được cánh hoa ấy.

Nghe thế, người đàn bà ngồi bất động trên chiếc xe sang trọng một lúc, rồi ra hiệu cho tài xế mở máy. Vài tháng sau người đàn bà trở lại nghĩa trang. Nhưng lần này không cần ai giúp đỡ, bà tự động bước xuống xe với một dáng vẻ vui tươi nhanh nhẹn hơn, và điều đáng ngạc nhiên hơn nữa, một nụ cười rạng rỡ, bà nói với người thanh niên giữ cổng:

- Chú đã có lý, tôi mang hoa đến cho những người già lão, bệnh tật. Quả thật, điều đó đã làm cho họ được hạnh phúc. Nhung người thực sự hạnh phúc chính là tôi. Cac bác sỹ không biết được bí quyết làm tôi khỏe mạnh lại. Nhưng tôi đã khám phá ra cái bí quyết ấy, tôi đã tìm ra lẽ sống.

           

Và người kể, nay thêm đôi lời bàn Mao Tôn Cương, đã nói rằng:

 “Giúp đỡ người khác là giúp đỡ chính mình”. Đó cũng là khuôn vàng thước ngọc của Thượng đế “cho thì có phúc hơn là nhận lãnh”. Bởi vì, trao ban cho người tức là trao ban cho mình. Một ngạn ngữ Anh cũng nói một cách tương tự: “điều tôi tiêu đi là tôi có, điều tôi giữ lại là tôi mất, điều tôi cho đi là tôi được”. Đó là lý luận của tình yêu. Tình yêu lớn lên theo mức độ của sự trao ban. Có biết yêu thương thì con người mới thực sự triển nở, và tìm gặp lại chính mình. Có biết yêu thương thì con người mới biết vui sống, và tìm được hạnh phúc đích thực trong cuộc sống.

            Kể thế rồi, nay mời bạn mời tôi, ta lại sẽ hiên ngang hướng về phía trước, cứ thế ngâm nga đôi lời ca được người nghệ-sĩ viết lên vào thời trước, những hát rằng:

“Trên con đường một mình anh về nơi chốn tha hương.

Cơn đau xa người còn thấm môi hôn nhớ về ai.

Phút chia tay em nói lời tiễn đưa,

Mắt anh buồn nhìn em, thôi đã mất.”

            Đêm hôm nào mùa trăng thu chờ em đến bên tôi,

Vùi thân rã rời hình bóng em theo chăn gối này.

Thoang hương xưa thôi cũng đành.

Nói cho nhau lời cuối cùng,

Dấu chân em rời căn gác buồn tênh.

Và ngày em đi, anh đưa môi tìm lên môi son cũ.

Dấu vết ái ân tan theo như lời nói khi lìa nhau,

Bàn tay như cố kéo những ước mơ đã mãi xa rồi.

Nhìn tháng năm tàn phai, hình bóng thôi còn ai.

(Hoàng Trọng Thụy – bđd)

Hát thế rồi, nay mới thấy: cứ “nhìn tháng năm tàn phai, hình bóng thôi còn ai”, nay anh có đồng-hành ở bên trên hay phía trước hết mọi người, rồi ra cũng chẳng là gì hết. Bởi, nếu không cùng cất tiếng hát “Tình thương yêu mến mộ”, hoặc nếu không yêu thương, nhường nhịn và tương kính nhau, thì có giành giựt cho lắm từ danh vọng đến chức quyền đi nữa, tất cả cũng chỉ là phù-vân, chóng hết, rất tầm thường.

Trần Ngọc Mười Hai

Nhiều lúc cũng có tâm-tư trầm lắng   

            Rất như thế.