sao cho con lấy được người con yêu.
Đời con đau khổ đã nhiều,
từ khi thơ dại đủ điều đắng cay.
(Phạm Duy – Con quỳ lạy Chúa trên trời)
Lc 4: 31
Mỗi lần nghe lại bài này, bần đạo có cái tính xấu, rất dễ cười. Bần đạo cười, chẳng phải vì đó là bản tính thông thường, của người Việt. Gặp gì cũng cười. Buồn, cũng cười. Buồn cười. Vui, cũng cười. Cười trừ, cười chút chơi. Sở dĩ bần đạo cười, vì thấy người nghệ sĩ viết nhạc tuổi thì già, mà sao cụ vẫn đòi “cho con “lấy” được người con yêu”? Bần đạo còn cười, vì nhiều lúc thấy mình cũng lẩm cẩm, vẫn như thế. Mỗi lần quỳ lạy Chúa, vẫn cứ xin và xin. Xin, chứ không ở trong tư thế nguyện cầu đầy cảm tạ. Ở đâu đó. Chốn thánh hiền.
Mới đây, trong chuyến viếng thăm chốn thánh hiền nhà Đạo ở Giêrusalem, bần đạo đã thấy dân gian nhiều sắc tộc, vẫn mau đến với “tường than khóc” ở mạn Tây Đền thờ. Nhưng nào thấy ai những than cùng hát “con quỳ lạy Chúa, sao cho con lấy được người con thương”, đâu!
Nguyện cầu/van xin đất thánh hiền, người Do thái vẫn cứ: tay cầm sách (chừng như là Sách Thánh) đầu gục gục liên hồi. Bất tận. Có vị còn nhanh tay chân cài lời khấn nguyện nơi khe tường. Những là, thì thầm thanh âm gì đó, chẳng biết có là khóc lóc nỉ non, với xin xỏ? Nhưng, bần đạo dám chắc người người tới đây chứng kiến “bức tường khóc than”, rồi nguyện cầu. Từ dạo ấy, bần đạo cứ suy tư rất nhiều về động thái cũng nên có, lúc cầu xin.
Về lại nhà, chốn vắng tạm dung nơi mình ở, bần đạo bắt gặp truyện dân gian thời hiện đại, mang dáng dấp một cổ tích “rất khó tin, nhưng có thật”. Như sau:
“Gã đàn ông hôm ấy, như thường lệ, vác cần câu ra ngồi cạnh giòng chảy, có nhiều cá để cắm câu. Vừa đến nơi, gã nghe đâu đó, có tiếng thì thầm, gọi rất nhẹ: “Cứu tôi với! Vớt tôi với!”… Nhìn quanh nhìn quất, gã cứ tưởng mình đang mộng mị giữa ban ngày. Mãi một hồi chẳng thấy ai, lòng những chán ngán, gã quay về chỗ cũ, lại cứ nghe như có tiếng kêu cứu, rõ mồn một: “Cứu tôi với! Hãy vớt tôi”
Vội nhìn xuống giòng nước, thấy có chú nhái bén như bị ngộp nước, muốn lên bờ. Thấy thế, gã ta bèn hỏi:
-Có phải, ngươi muốn cùng ta chuyện vãn, hay muốn giúp?
-Đúng thế! Tôi kêu gào khản cả cổ, bộ ông điếc hả? Thôi được, ông cứ ra tay cứu vớt tôi đi, lôi đuợc tôi lên bờ rồi cũng đừng quên trao tặng một nụ hôn, bởi có thế, tôi mới biến thành một thiếu nữ đẹp nhất đời, làm vợ ông.
-Khoan đã! Làm gì mà rối lên thế?
-Ông hãy cứu tôi nao, dẫu có lòng nào cũng đừng quên tặng thêm một nụ hôn trìu mến, liền sau đó bạn bè ông sẽ điên tiết lên mà ghen tị! Và, tôi hứa sẽ trở thành người vợ hiền không cần cưới. Người đàn bà đẹp nhất trần gian, cho ông sướng.
Gã đàn ông chăm chú nhìn chú nhái bén thêm một hồi, rồi chạnh lòng. Ông bèn ra tay cứu vớt. Xong đâu đó, lão lo sợ nhái ta lại gặp nạn thêm lần nữa, bèn bỏ chú nhái bé nhỏ vào túi áo phía quả tim. Chợt phút chốc, nhái bén nhà ta không thấy gã làm bất cứ cử chỉ âu yếm nào như đã dặn, bèn lên tiếng:
-Ơ kìa, sao lão lại ngốc đến thế, hả giời! Lão có nghe tôi nói gì không? Đã bảo là: hãy tặng tôi một nụ hôn trìu mến, để tôi trở thành người đàn bà đẹp, vợ của lão, cơ mà!
Gã đàn ông vội lôi chú nhái bé nhỏ từ trong túi ra nhìn ngắm một hồi, rồi nói:
-Không! Ta chẳng dại gì mà làm thế. Ta đây, chỉ muốn có người ở cạnh biết nói năng đề huề, mà chẳng hề thích thú gì mấy mụ trẻ người nhưng non dạ, suốt ngày cứ lải nhải, những đòi với hỏi. Những xin với xỏ.
Lải nhải những xin cùng xỏ, chắc chắn không thể nào là động thái của con dân nhà Đạo, được. Nhất thứ vào thời nay. Thay vào đó, phải là thái độ có nhận thức, rất biết điều. Biết, cả vào khi nghiêm túc, lúc nguyện cầu. Cả khi có những động thái nguyện cầu, rất hiểu biết. Quyết không xin. Nguyện và cầu, mà chẳng cần gì đến đứng hay quỳ. Chẳng cần liên lỉ, rất hồi lâu.
Suy nghĩ mãi về nguyện cầu, bần đạo vẫn tự hỏi: nguyện và cầu, phải chăng là kinh kệ dài dài, có những lời lẽ rất hay xin? Tự hỏi và tìm kiếm ánh sáng bé nhỏ ở cuối đường hầm, bần đạo bắt gặp một cuốn sách về Đạo, do bạn bè gửi tặng mãi từ lâu, nhưng chỉ có dịp nghiềm ngẫm trên chuyến bay đường dài đến đất thánh, mới đây thôi. Sách là sách của vị Giám mục khá nổi tiếng tên gọi là John Shelby Spong, giáo hội bạn. Sách, là sách về thần học kinh thánh từng gây nhiều tranh cãi, ở nhiều nơi. Tranh và cãi, ở nhà Đạo. Chốn phương Tây. Ít đọc kinh. Nhưng, vẫn nguyện cầu. Nguyện cầu như đầu đề sách, nổ lách cách, như: “ Giải cứu Thánh Kinh, ra khỏi chủ thuyết căn để”.
Không cãi và cũng chẳng tranh, bần đạo nay mời bạn mời tôi, ta thử lắng nghe những điều đấng vị vọng đã đề nghị, với bạn Đạo cùng người thân, một động thái nguyện cầu có Lời Chúa, trong Kinh Sách:
“Tôi vẫn tin rằng, chìa khoá để giúp ta hiểu rõ Thánh Kinh Lời của Chúa cần phải có, sẽ không nằm ở bài học bản văn Kinh thánh từng chữ nét, rất nghĩa đen. Nhưng, bằng kinh nghiệm. Từ những kinh nghiệm ấy, văn bản Lời Kinh đã được viết thành Lời.” (Gm John S Spong, Rescuing the Bible from Fundamentalism, HarperSanFrancisco 1992, t.245)
Tuy nhiên, để có được tư thế nguyện cầu đúng qui cách, thiết tưởng cũng nên nghe thêm ý kiến của Giám mục Peter Ingham (Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Úc) từng phát biểu tại Thượng Hội Đồng Giám Mục La Mã 2008, như sau:
“Chúng ta cầu, là để nhận ra rằng: Chúa đang chuyện vãn với ta, ngang qua Lời Ngài, trong Kinh Thánh. Cầu, để Lời Ngài đến mà đi vào tâm can của ta. Ngõ hầu, trong cuộc sống, ta sẽ là những người “làm cho Lời Chúa trở nên phong phú tốt đẹp hơn. Vào thế kỷ thứ IV, thánh Giêrônimô cũng đã nói: ‘Không biết đến Sách Thánh, là chẳng biết gì về Đức Kitô, hết’.” (xem trang nhà www.giadinhanphong.blogspot.com, DIA 64 tr.1)
Thật ra, Chúa đang chuyện vãn với ta, hằng ngày. Từng giờ. Ngài không chỉ chuyện vãn, mà còn “lưu lại ở chúng ta” (Yn
“Ngài giảng dạy họ.
và người ta kinh ngạc
về giáo huấn của Ngài.
Bởi vì Lời Ngài
là Lời có uy quyền.”
(Lc 4: 31)
Rõ ràng, là việc “quỳ lạy Chúa”, “xin cho con…”, không còn chỗ đứng trong động thái nguyện cầu của bà con. Thế nhưng, nghệ sĩ già nhà ta, vẫn cứ bảo:
“vì người ta đã chạy theo bạc tiền,
âm thầm ôm mối tình điên…” (Phạm Duy – bđd)
Mải chạy theo bạc tiền, chứ đâu bận tâm kiếm tìm Lời của Chúa. Chính vì thế, nên người “mải miết” kia mới “ôm mối tình điên”, mới “chạy theo bạc tiền”, vân vân và vân vân. Và, càng ôm mối tình điên những bạc tiền, bàn dân thiên hạ nhà ta sẽ chẳng còn có thì giờ và đầu óc mà nghĩ đến Chúa. Đến Lời Ngài. Có nghĩ chăng, cũng chỉ là:
“Cầm bằng Chúa định nhân duyên, bẽ bàng…” (Phạm Duy – bđd)
Đành là thế, nhưng nếu biết lưu tâm và để giờ ra mà suy niệm, mà đọc Lời Chúa mỗi ngày, hoặc mỗi tuần, cũng nên đọc theo tư thế mà vị Giám mục chủ trì Hội Đồng Giám Mục Úc đã dặn rõ:
“Người đọc Kinh thánh vào các buổi lễ, phải đảm bảo là người nghe nhận ra được Lời Chúa. Nghe rồi, còn phải hiểu và cảm kích nữa.” (x. Gm Peter Ingham, bđd)
Làm sao có thể cảm kích và hiểu biết, nếu không có thói quen, những nghe và đọc? Nghe và đọc, là chuyện thiết yếu. Nhưng, nghe và đọc để hiểu rõ có cảm kích, có lẽ cũng nên xét thêm ý tưởng của đấng bậc Giáo hội bạn, Gm John S Spong, từng viết:
“Lời Chúa khi xưa, vẫn được các vị tiên tổ của lòng tin, đấng bậc từng cất bước đi vào lịch sử của Đạo, đã nhận rõ sự hiện diện của Thiên Chúa, ở trong đó. Tiên tổ của ta, đã từng sử dụng Lời Chúa để tỏ bày kinh nghiệm sống của các ngài. Lời Chúa được ghi chép, luôn bị giới hạn bằng những suy tư của thời đại. Thời mà, trong đó các ngài vẫn sinh sống. Thời đại, có hằn ghi một văn hoá và thực tại, mà các ngài từng kinh nghiệm. (x. Gm John S Spong, sđd tr. 245)
Trở về với bài hát rất “quỳ lạy” của người nghệ sĩ thân quen đã có tuổi và có tên, để nghe thêm:
“Chúng con hai mái đầu xanh,
chấp tay khấn nguyện trung thành với nhau.” (Phạm Duy – bđd)
Khấn nguyện trung thành, không thể làm cho nhau/với nhau nếu như cả hai không tỏ bày lòng trung thành, với Lời của Chúa. Đấng, được hai “mái đầu xanh” và cả những người có mái đầu “lốm đốm”, từng “quỳ lạy Chúa”, đều đã biết đến nhu cầu cần tiếp xúc Lời Chúa, qua chuyện vãn/nguyện cầu với Kinh Sách.
Nguyện cầu với Kinh Sách, là như lập trường của Lm Nguyễn Thế Thuấn, khi xưa từng nói:
“Thái độ của chúng ta trước Sách Thánh, cũng như trước Thánh truyền, là suy phục và kính tôn, như đáng phải có, trước Lời của Thiên Chúa. Các Giáo phụ, cũng như sách các Gương, theo sau (IV, 2) đã không ngại đặt Kinh Thánh song song với Mình Thánh Chúa. Kinh thánh là qui luật của Đức tin, vọng lại cho người mọi thời, tiếng của các tiên tri và cả giọng nói của Chúa Kitô. Tín thư của Hội thánh, đều cảm hứng từ nơi đó: Kinh thánh như vậy, là một mãnh lực cho tâm hồn, nguồn suối cho sự sống thiêng liêng.” (Lm Nguyễn Thế Thuấn, CssR Kinh thánh Lời Thiên Chúa, sách phát hành nội bộ, tr. 46)
Nguồn suối thiêng liêng ấy, nay Chúa vẫn thông chuyển đến với mọi người. Mọi thời. Nguồn suối ấy, nay ăn khớp với những mơ ước của từng người. Để, ta được nối kết và san sẻ, ngõ hầu dựng xây thế giới mới. Thế giới của thương yêu. Hạnh phúc. Ở thế giới này, Thiên Chúa đổ tràn ân huệ, của sự sống. Ân huệ của tình yêu vẫn có giữa Cha, Con và Thánh Linh.
Nguồn suối thiêng liêng này, còn là phương cách Đức Chúa tặng ban chính mình Ngài cho mỗi người trong ta. Quà Ngài ban, là Lời Hằng Sống. Là, chính sự sống của Ngài, được diễn tả bằng Lời. Bằng, những phán truyền từ ngôi Con, Đức Giêsu Kitô. Thành thử, có nghe và đọc kỹ lưỡng Lời Ngài, con dân chúng ta mới hiệp thông và chuyển đạt nguồn suối sự sống ấy, với muôn người.
Nắm được chân lý ấy, người nghe và đọc Lời Chúa, mới cùng nghệ sĩ già, ta rong hát:
“Chúa ơi!
Thề rằng sóng gió biển dâu,
Đã yêu trước cũng như sau, giữ Lời” (Phạm Duy – bđd)
Giữ Lời, không chỉ là giữ Lời đã nói. Đã hứa. Giữ Lời, còn là giữ sao để Lời Ngài trong Kinh thánh và qua Kinh thánh, mà mọi người tiếp xúc/giáp mặt, sẽ cảm hoá, giải thoát và cứu vớt. Bởi, ân sủng của Tình thương yêu Chúa ban, là tình sự sống động của Lời. Của Kinh thánh. Tiếp xúc Kinh thánh, là tiếp xúc với chính Chúa. Chính là nguyện cầu, mật thiết nhất.
Đọc Lời, hiểu Lời và giữ Lời nhiều khi cũng cần đến cố gắng. Những cố và gắng tương tự như động thái rất vui, của đám trẻ nhỏ, ở bên dưới:
“Ở trường lớp Giáo lý rất nhẹ nhàng cởi mở, đấng bậc phụ trách có hỏi đám học trò nhỏ bày tỏ ý kiến với tâm tư về Kinh Sách, các cháu đã từng nghe và đọc. Nhiều em đã đáp ứng. Mỗi người một vẻ, tuy mười phân không vẹn mười, nhưng cũng tức cười như sau:
-Sách đầu tiên của Kinh Thánh, chắc là sách Kỷ lục Guiness (giống Genesis). Sách này có nói đến Cụ ông Adong và cụ bà Evà, được cấy tạo từ cây táo xanh!?!
-Vợ Ông Nô-ê được con cháu gọi là Bà Gio-an thành Arc.
-Còn, vợ ông Lót chính là cột muối lúc ban ngày và cột lửa vào ban đêm
-Samson Dalilah đã xơi tái quân PhaLệTin bằng giáo mác của các thánh Tông Đồ
-Bánh không men, là bánh mì mà lại không có gì, ở trong đó.
-Ông cụ Môsê trèo lên đỉnh núi Êvơrét để thu nhận 10 điều răn Đức Chúa trời
-Điều răn thứ Bẩy, là: “Con không được ngoại tình”
-Tướng Giô-shua dẫn dân quân Do thái đánh lại bọn Geritol
-Vua Đavid chống lại địch quân Frankenstein, là dân sống vào thời Cựu Ước.
-Vua Salômôn có 300 người vợ và 700 quý phi nương nương.
-Chúa sinh ra là do Đức Mẹ Đồng Trinh Ngừa
-Dân con theo Đức Chúa Giêsu được gọi bằng giọng to tiếng lên tới 13 đề-xi-ben
-Thánh Paul rao giảng rất gay giống như mình ăn món chua cay mặn ngọt.
-Người sống thánh thiện là chỉ được có một vợ. Còn gọi là độc chiêu, độc cước..
Chẳng phải trẻ con/con trẻ, ở bên Tây hay bên ta, mới có những ý nghĩ ngộ nghĩnh, đến như thế. Nếu các gia đình Công giáo tây ta không có thói quen đọc Kinh thánh, và hiểu cho đúng, rồi cũng sẽ như thế. Nhưng làm sao để có thói quen như thế, đó mới là vấn đề. Để tóm tắt, tưởng cũng nên trích dẫn một trường hợp, như sau:
“Khi tôi lên 12, mẹ tôi có tặng cuốn Thánh Kinh, như quà sinh nhật của Đức Chúa. Tôi đã có thói quen coi Sách mẹ tặng như sách gối đầu giường, nghĩa là luôn gần gũi bên tôi. Khiến tôi có nhiều dịp để mở ra, mà đọc. Tôi đã đọc và vẫn đọc. Từ đó, cũng lĩnh hội được nhiều điều rút tỉa từ Sách. Bố tôi mất trước đó 4 tháng, do đó gia đình tôi lúc ấy như bị cuốn hút vào nỗi bất an triền miên. Và từ đó, Kinh thánh là nguồn an ủi giải thoát cho tôi vào lúc mình thấy mình bất an như thế…” (John S Spong, sđd tr. 13)
Thật sự, Kinh thánh không phải là lá bùa để giải thoát ta khỏi mọi bất an. Nhưng Kinh thánh vẫn là nguồn an ủi, giáo dục và thánh hoá mọi người trong nhiều hoàn cảnh. Điều kiện. Không thể có nguồn ủi an đem đến cho ai, nếu người ấy không được giới thiệu và biết đến. Bởi thế, trong cuộc sống có quá nhiều bất an và bất ổn, cũng nên quan tâm đến việc ấy. Việc đọc và hiểu Kinh thánh, cho đúng cách.
Trần Ngọc Mười Hai
vẫn muốn nhắn nhủ
chính mình
và bà con mình
những điều như thế.
