Chuyện
phiếm đọc trong tuần thứ ba mùa Chay năm C 24/3/2019
“Cứ yêu xin đừng mơ ước gì”
“Dù xa nhau mãi
Vẫn yêu nhau hoài,
tình không hề phai.”
(Nhạc
ngoại quốc – Lời Việt: Khúc Lan & Julie: Ngàn Năm Vẫn Đợi)
(Phillíphê 4: 6-9)
Phải
chăng đây là tin nhắn của người đương yêu vẫn cứ yêu đương, như thời nào? Phải
chăng đây còn là lời nhủ gửi đến hết mọi người, từ Nước Trời Hội thánh chốn
trần gian?
Nói thế, kể
ra cũng hơi đụng chạm. Đụng và chạm, cả với đấng bậc trong Đạo/ngoài đời ở
Sydney, là vùng trời có nhiều chuyện để bàn, giống như “phiếm”. Và chuyện phiếm
hôm nay, gồm nhiều lời lẽ tóm gọn ở câu truyện kể, sau đây:
“Truyện rằng:
Cặp vợ chồng nọ
mới vừa kết hôn, đã sống rất nghèo trong lán trại nhỏ. Một ngày nọ, người chồng
nói với vợ:
-Em
yêu, anh sẽ rời ngôi nhà này… Anh phải đến một nơi rất xa tìm công ăn việc làm,
rồi còn phải cật lực chăm chỉ mới trở về mang cho em một cuộc sống đầy đủ mà em
xứng đáng hưởng. Anh không biết vợ chồng mình sẽ biệt ly bao lâu, vì vậy anh
chỉ đòi hỏi em một điều thôi là: Hãy đợi anh. Khi anh không còn ở đây, em hãy
giữ tấm lòng son bảo toàn thủy chung, bởi anh cũng sẽ xử như vậy với em.”
Sau đó, người chồng ra đi. Ngày lại
ngày trôi nhanh, anh đi được quãng đường rất xa, cho đến khi gặp một lão nông phu
bên đường. Lão ông đang tìm người phò tá cho mình. Chàng trai trẻ tiến đến gần bên
ông tỏ ý muốn trở thành người hầu cận phụ giúp ông hằng ngày. Ông lão nhận lời.
Sau đó, họ đồng lòng thảo luận với nhau. Người trẻ nói:
-Hãy
để tôi làm việc chừng nào tôi còn có thể, và khi tôi nhận thấy đã đến lúc phải
trở về cố hương, xin hãy để tôi đi. Tôi không muốn nhận một đồng lương nào
trong lúc này – ngài vui lòng giữ lại giúp tôi cho đến ngày tôi rời đi. Vào
ngày ấy, xin hãy đưa lại cho tôi toàn bộ số tiền ấy.
Họ cùng đồng ý với thỏa thuận này. Thế
là người chồng làm việc trong nông trại của ông lão suốt 20 năm – không có ngày
lễ, và cũng không có ngày nghỉ ngơi. Thấm thoắt 20 năm trôi qua, anh đến gặp
ông chủ của mình và nói:
-Thưa
ngài, đã đến lúc tôi cần trở về quê nhà, xin ngài hãy cho lại tôi số tiền tôi
được hưởng trong những năm qua. Ông chủ trả lời:
-Tốt
lắm! Cuối cùng, ta đã thỏa thuận với anh và ta sẽ giữ lời. Tuy nhiên, trước khi
anh đi, ta muốn anh hãy cân nhắc điều này: Hoặc ta sẽ trả lại anh tất cả số
tiền và để anh đi; hoặc ta sẽ cho anh 3 lời khuyên và để anh đi. Nếu anh chọn
túi tiền, ta sẽ không cho anh 3 lời khuyên ấy; và ngược lại, nếu anh chọn lời
khuyên, ta cũng sẽ không đưa tiền cho anh. Bây giờ, hỡi chàng trai trẻ, hãy về
phòng suy nghĩ trước khi cho ta biết quyết định của anh”.
Sau hai ngày suy nghĩ, người trẻ quay
lại nói với ông chủ:
-Thưa
ngài, tôi muốn nhận 3 lời khuyên của ngài.
-Đừng
quên là, nếu ta cho anh 3 lời khuyên ta sẽ không đưa tiền cho anh. Anh có điều
gì băn khoăn không?
-Thưa
ngài, tôi muốn nhận 3 lời khuyên…
Sau đó, ông chủ nói với anh:
-Một là: Đừng bao giờ lựa chọn đường tắt trong cuộc
đời. Những con đường nóng vội có thể tiềm ẩn mối hiểm họa khôn lường! Hai là:
Đừng bao giờ tỏ ra quá hiếu kỳ, bởi cái giá trả cho tính hiếu kỳ có thể quá đắt…Ba
là: Đừng bao giờ quyết định trong cơn giận dữ hoặc trong lúc tuyệt vọng, bởi mọi
quyết định mù quáng sẽ khiến anh hối hận muộn màng.
Tiếp đó, ông chủ đưa cho anh ba chiếc
bánh mì rồi nói:
-Đây
là 3 chiếc bánh mì dành cho anh: Hai chiếc để lên đường, còn chiếc cuối để anh
thưởng thức với vợ khi trở về.
Tạm biệt ông lão, người đàn ông lên
đường trở về nhà. Con đường 20 năm cách trở trải dài trước mắt. Anh hồi hộp
mong chờ giây phút đoàn tụ với người vợ ở quê nhà.
Ngay ngày đầu tiên, anh gặp một hành
khách trên đường. Người lạ mặt nói:
-Này
chàng trai trẻ, anh đi đâu thế?
-Tôi
đi đến một nơi rất xa, cách đây 20 ngày đường, nếu tôi tiếp tục đi về hướng này,
thì...
Người lạ mặt nói:
-Ồ,
anh bạn trẻ, đường sẽ rất dài và xa vời vợi! Tôi biết có một ngã rẽ giúp anh
sớm trở về nhà.
Anh hăm hở bước theo con đường mới này.
Nhưng sau đó, chợt nhớ lại lời khuyên ban đầu của ông lão, anh bèn trở lại con
đường cũ lúc đầu tiên. Nhiều ngày sau, anh mới nhận ra rằng đoạn đường tắt hôm
trước có nhiều tên đạo tặc mai phục.
Nhiều tháng ngày trôi qua, anh may mắn
tìm thấy căn nhà nghỉ ở ven đường. Anh dừng chân dùng bữa tối rồi đánh một giấc
dài…Đến nửa đêm, anh chợt thức giấc vì thấy có tiếng la hét thất kinh bên ngoài
phòng trọ. Anh tung chăn dự định mở cửa xem điều gì xảy ra thế. Bất giác, anh
nhớ lại lời khuyên thứ hai bèn nén nỗi tò mò và quay trở về giường ngủ.
Sáng hôm sau, khi dùng điểm tâm, chủ
trọ hỏi liệu anh có nghe thấy tiếng la hét thất thanh đêm qua không? Anh đáp
lại là: có. Ông bèn hỏi tiếp:
-Thế
anh không tò mò ra xem chuyện gì xảy đến hay sao?
-Không,
tôi không làm thế.
-Thật
may cho anh. Anh là người khách trọ đầu tiên được sống sót mà rời khỏi nơi đây.
Trong làng chúng tôi có một con quỷ. Cứ về đêm, nó thường la hét inh ỏi hầu gây
chú ý. Bất cứ ai nghe tiếng hét mà chạy tới xem đều rơi vào nanh vuốt của nó…”
Anh tiếp tục hành trình của mình. Càng
gần cố hương, anh càng hồi hộp và vui sướng. Ngày lại ngày, đêm này tiếp đêm nọ,
đôi chân anh mỏi rã rời. Cuối cùng anh cũng thấy được ánh lửa bập bùng trong
túp lều quen thuộc. Bầu trời đã tối lắm rồi, mà mái nhà của anh vẫn còn dài ở phía
trước. Qua khe cửa, anh thấy bóng người vợ hiền mà anh thương yêu tha thiết.
Nhưng kìa, sao nàng không ở một mình mà lại xuất hiện một gã đàn ông nào đó
thế? Nàng vuốt tóc y ta, xem ra hai người rất có tình ý với nhau lắm.
Hình ảnh trước mắt khiến tim anh vỡ vụn
đến cay đắng. Lòng anh sục sôi nỗi tức giận và tủi nhục. Anh chỉ muốn chạy ngay
tới đó để trút giận. Nhưng rồi anh cũng cố hít một hơi thật sâu lấy bình tĩnh và
nhớ lại lời khuyên thứ ba của lão ông nọ.
Anh dừng chân và quyết định ngủ lại ở bên
ngoài. Nằm trên thảm cỏ giữa núi đồi trùng điệp ngắm nhìn sao trời trùng điệp,
anh tự nhủ long mình hãy cố chờ cho đến sáng hôm sau. Thoạt lúc bình minh vừa ló rạng lại cũng là lúc anh hoàn
toàn lấy lại bình tĩnh, bèn nói nhỏ với lòng mình:
-Ta
sẽ không làm điều gì hại đến vợ ta và người tình của nàng. Ta sẽ trở lại bên
ông chủ và yêu cầu ông chấp nhận cho ta làm việc thêm ít thời gian nữa. Nhưng
trước khi lên đường, ta muốn gặp nàng để nói rằng ta vẫn một lòng chung thủy với
nàng…”
Anh ngập ngừng gõ cửa… Khi vợ anh mở
cửa, cô òa lên vì hạnh phúc và ôm chầm lấy anh. Anh nhỏ nhẹ nói với vợ:
-Anh
luôn một lòng một dạ với em, nhưng sao em lại phản bội niềm tin ấy?
Lời anh kết tội đã làm cho trái tim cô
vợ thắt lại, cô bèn nói:
-Làm
sao em có thể phản bội anh được cơ chứ? Em không bao giờ làm điều gì trái với
lương tâm mình. Em đã kiên nhẫn đợi chờ anh suốt 20 năm …đến bây giờ
-Vậy
thì người đàn ông bên cạnh em đêm qua là ai thế?
Đến lúc này, cô mới mỉm cười bèn nói
nhỏ:
-Đó
là con trai của chúng ta đấy anh ạ! Khi anh vừa rời đi, em mới phát hiện là mình
mang thai. Đến nay, con của chúng mình cũng đã 20 tuổi rồi”.
Những lời nói vừa thốt khỏi miệng cô
vợ, đã như giòng suối mát lành cuốn trôi nỗi buồn lắng đọng trong lòng anh. Anh
xin cô tha thứ, rồi bước vào phòng gặp người con trai mà anh chưa một lần thấy
mặt. Sau đó, cả gia đình đoàn tụ trong bữa điểm tâm ban sáng do vợ anh chuẩn
bị. Anh lấy chiếc bánh mì cuối cùng còn
lại rồi đặt lên bàn.
Khi cắt bánh mì làm ba phần đều nhau,
anh bất ngờ khi nhìn thấy toàn bộ số tiền lương của 20 năm qua được giữ kín
trong đó. Số tiền không chỉ là 20 năm mà còn vượt xa gấp nhiều lần…
Câu truyện kể ở đây cho thấy Đấng Bề
Trên cũng xử sự như ông chủ trong chuyện. Khi yêu cầu ta hiến dâng hết mọi sự
cho Ngài, Ngài cũng dành tặng ta nhiều điều hơn ta làm. Ngài muốn con cái của
Ngài có được trí huệ sáng suốt và mọi phúc lành xứng hợp…” (Theo Khỏe và đẹp)
Truyện
kể ở trên, khác nào cổ tích thời đương đại. Cũng một ý tứ, nhưng lời lẽ có hơi
vụng về, cách khác thường. Khác nhiều, vì trong đó đính kèm ý-nghĩa của đạo
giáo có niềm tin vào Đấng Ở Trên soi sáng. Niềm tin đây, khác nào ý-tứ ở ca-từ
được đượm thắm trong nhạc bản vừa trích dẫn có giòng chảy như sau:
“Bên nhau
ta say đắm ôi hạnh phúc đôi mình
Em nghe trong tim ngất ngây tình ta âu yếm
Tưởng tình trong như giấc mơ ta không hề biết
Con tim nhân gian sẽ không bao giờ bền lâu
Thôi đành tình em trao anh
Tình như thông xanh
Ngàn năm vẫn đợi
Người em yêu hỡi...muôn đời.. khó quên
Vì yêu em hãy đón em trong vòng tay
Cứ yêu xin đừng mơ ước gì
Dù xa nhau mãi
Vẫn yêu nhau hoài, tình không hề phai
Anh yêu ơi thế thôi trời đã an bài
Ta yêu nhau phải đâu vì ai xui khiến
Rồi ngày mai sau có em vui hay buồn tủi
Em xinh em tươi chỉ cho riêng em mà thôi
Anh xa rồi dù không bên anh
Mình em cô đơn em vẫn gắng cười
Đừng lo lắng thêm u sầu
Hỡi anh! Vì yêu em xin giữ em trong vòng tay
Cứ yêu xin đừng mơ ước gì
Giọt lệ em đã khóc cho bao ngày
Người ơi đừng quên
Người yêu ơi hãy xiết em trong vòng tay
Cứ yêu xin đừng mơ ước gì
Dù xa nhau mãi vẫn yêu nhau hoài
Tình không hề phai …”
(Nhạc Ngoại quốc - bđd)
Nói cho
cùng, có kể truyện dài/ngắn hoặc hát hò vui chơi, nhiều lúc ta chỉ muốn nói lên
một điều mà bậc thánh hiền từng khuyên bảo:
“Anh em đừng lo lắng gì cả.
Trong mọi hoàn cảnh,
anh em cứ đem lời cầu khẩn, van xin và
tạ ơn,
mà giãi bày trước mặt Thiên Chúa
những điều anh em thỉnh nguyện.
Và bình an của Chúa,
bình an vượt lên trên mọi hiểu biết,
sẽ giữ cho lòng trí anh em
được kết hợp với Đức Kitô Giêsu.”
(Phillíphê
4: 6-9)
“Đừng lo lắng gì cả”, còn là và cứ là lời dặn của đấng bậc vị
vọng ở chốn chóp bu từng lên tiếng trong chuyến bay từ Panama trở về La Mã hôm
27/1/2019 như sau:
“Nhiều vị rất đỗi ngạc nhiên khi Đức
Giáo Hoàng Phanxicô nói với nhà báo trên chuyến bay trở về nhà từ Panama hôm
27/01/2019 rằng: ngài không nghĩ là hàng giáo sĩ trong Hội thánh, theo truyền
thống La Mã, lại có thể chọn cuộc sống độc thân hay có gia đình tùy ý mình.
Đức Giáo Hoàng còn nói: “Riêng phần tôi,
tôi tin rằng sống đời độc thân là một trong các ân-huệ Chúa ban cho Giáo hội ta.
Kế đến, tôi không đồng ý với những ai có lập trường coi việc sống đời độc thân
chỉ như một chọn lựa…
Tuy nhiên, trước đó và đặc biệt là trước
khi đi vào vấn đề đời độc-thân linh mục, Đức Giáo Hoàng Phanxicô có thuật lại
cho báo giới nghe lại câu nói của Đức Phaolô Đệ Lục vừa nảy ra trong đầu ngài
mà bảo rằng: “Tôi thà cho đứt sự sống của mình hơn thay đổi luật lệ về cuộc sống
độc thân linh mục.”
Ý tôi muốn nói: độc thân linh mục theo
mình chọn không là con đường dẫn mọi người tiến về phía trước đâu. Đức Giáo
Hoàng còn nói thêm: Nói thế phải chăng tôi là người có lập trường khép kín
không? Có thể là như thế, nhưng tôi đây lại cảm thấy như thể mình đang đứng trước
mặt Chúa mà xin Ngài ra qyết định này cho bằng được.”
Tuy vậy, rõ ràng là Đức Giáo Hoàng
Phanxicô có phát biểu bảo rằng: “Rồi ra cũng có khả năng nào đó khiến ta phong
chức linh mục cho nam-nhân ở các vùng sâu vùng xa trong hoàn cảnh ít có cơ hội
dự thánh lễ do thiếu linh mục. Nhưng, cả vào trường hợp như thế, ta vẫn cần
nghiên-cứu tìm hiểu sự việc nhiều hơn nữa. Nhận-định của Đức Giáo Hoàng
Phanxicô đã khiến một số người từng ngờ vực cho rằng ngài là người muốn buông bỏ
kỷ-luật về đời sống độc thân linh mục và cả những người vẫn cứ hy vọng rằng
ngài sẽ làm thế, đã gây thất vọng ở nhiều nơi.
Cả hai nhóm người nói ở trên đều trông
đợi rồi ra Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng sẽ đặt vấn đề này lại khi ngài triệu tập
Hội nghị Giám mục Thượng đỉnh sắp tới ở Amazône xa xôi ở nơi đó có rất ít cộng-đoàn
tín hữu tập trung đi lễ hoặc tham-dự các Bí tích khác vào cuối tuần.
Một số giám mục ở nhiều nơi thường nêu
vấn đề phong chức linh mục cho các nam-nhân có hạnh kiểm tốt trong các cuộc họp
vừa kể, các vị giám mục nói trên hy vọng rằng Hội nghị Thượng đỉnh sắp tới sẽ
nêu vấn đề này một lúc nào đó thuận-tiện hơn như Hội Nghị Giám mục Thượng đỉnh bàn
về Tiệc Thánh tổ chức hồi 2005, đã có nghị phụ từng đưa vấn đề này đệ đạt lên Đức
Giáo Hoàng Bênêđíchtô 16 là Đấng bậc chủ quản coi việc thiếu linh mục là nguyên
dó tạo niềm đau cho Giáo hội. Nhưng lúc đó, Đức Giáo Hoàng lại thêm một câu bảo
rằng: “Trong bối cảnh ấy, các nghị phụ từng khẳng-định rằng: điều quan trọng ở
chỗ đây là quà tặng khó lường về đời sống độc thân linh-mục trong Hội thánh La
Mã.”
Một số tham-dự-viên Hội nghị Thượng đỉnh
đã ám chỉ vấn đề nêu trên, nhưng cuối cùng cũng có nhiều nhóm khác lại bàn lui
về khả-năng này bằng một đề nghị: ta không nên đề cập chuyện này nhiều không tiện.
Thay vào đó, các nghị phụ kêu gọi mọi đấng bậc trong Hội thánh hãy bảo trợ nhiều
hơn cho ơn gọi linh-mục.
Riêng hai thuật-ngữ “phong chức cho
nam-nhân có đời sống đạo-đức” và “linh mục có vợ” không thấy xuất hiện trong
tài-liệu chuẩn bị cho Hội nghị Thượng đỉnh vùng Amazône dự trù tổ chức vào tháng
10 năm 2019. Nhưng, bản văn nói ở đây lại cũng khuyên rằng: “Cũng nên cân nhắc
chuyện Dân con Chúa có cơ hội dự Tiệc Thánh Thể một cách tốt lành và thường
xuyên hơn; bởi đó là trọng tâm cuộc sống của mọi tín-hữu Đức Kitô”, nên mới đòi
các Giám mục phải đưa ra các đề-nghị trên hầu “hầu đáp-ứng nhu-cầu” vừa kể.
Trong văn bản này, các nghị-phụ còn nhấn
mạnh rằng: các vị trọng tuổi được tấn phong phải là bậc thông thái trổi vượt
khác hẳn hàng giáo sĩ địa phận. Giải thích lập trường này trên báo “Us Catholic
Magazine” số tháng 3 năm 2010, Đức Giám mục Lobinger có nói, rằng: “Hai
hình-thái linh-mục nói ở đây sẽ thực-thi vai trò khác nhau.
“Các bậc cao niên có nhiệm vụ hướng-dẫn
cộng đoàn sống Đạo và thực-hiện các phép bí-tích trong cộng đoàn mình sống,
trong khi đó linh-mục địa-phận là linh-hướng cho bậc cao niên trong các cộng
đoàn biết tự chăm lo chính mình. Bởi thế nên, các linh-mục nói ở đây sẽ phục-vụ
toàn-thể địa phận trong khi đó, bậc cao niên lại chỉ phục vụ cộng-đoàn mà các
ngài được tấn-phong.”
Đức Phanxicô còn nói với báo giới là
ngài thấy đề-nghị của Đức Giám mục Lobinger để cho linh-mục địa-phận và bậc cao
niên được tấn-phong làm linh mục có thể thực-thi công tác khác nhau. Và, khi giải
thích cho mọi người hiểu ý của các giám mục nói đây, Đức Phanxicô cũng cho báo
chí biết thêm là ngài sẽ không nói nhiều chuyện này, là vì ngài không suy tư nhiều
về việc ấy, và ngài cầu nguyện chưa đủ cho chuyện như thế, để nhường chỗ cho
các nhà thần-học nghiên cứu thêm.”
Đức Giám mục Lobinger còn nói với báo
CNS rằng: ngài xác tín thấy là một phần của việc suy tư, cầu nguyện và nghiên-cứu
sẽ là chuyện phải lẽ khi Hội nghị Thượng đỉnh vùng Amazône được tổ-chức và ngài
cũng nhấn mạnh rằng: Đức Phanxicô là “vị Giáo Hoàng đang lèo lái Giáo hội theo
hướng ấy”.
Một điều thấy rõ hơn nữa, là: các nghị-phụ
nói trên sẽ không bao giờ bàn thảo về chuyện ta có nên thiết lập đời sống linh
mục độc thân tự chọn không. Trong cuốn sách do ngài viết và phát hành vào năm
2003 mang tựa-đề là “Linh Mục Cho Mai Ngày”, Đức Giáo Hoàng Phanxicô có nói: giả
như ngài buộc phải thiết-lập việc này một cách thận trọng, thì việc tấn-phong
linh-mục cho bậc cao niên sẽ gia tăng lòng cảm kích biết ơn các linh mục địa phận
từng hiến dâng nhiều thứ hầu phục vụ Chúa và Giáo hội.” (X. Cindy Wooden, Married clergy not likely, Pope surprises some with his thinking on
married priests, The Catholic Weekly ngày 10/02/2019 tr. 27)
Nói cho
cùng, có bàn đi hoặc nói lại nhiều lần về vấn đề nóng bỏng ấy, hẳn là người bàn
bạc sẽ bị bốc cháy cách nào đó, cả trong tâm tưởng lẫn bên ngoài mình. Bởi, chuyện
linh mục có vợ hoặc cho bậc cao niên có vợ được phép làm linh mục là chuyện
thời thượng của mọi thời. Không riêng gì với người đi Đạo ở đây đó, chí ít là ở
quê nhà.
Thế nên,
lại đề nghị bạn/đề nghị tôi, ta nên bàn chuyện thiết-thực xảy ra trong cộng
đoàn mình, chứ đừng nhìn về phía láng giềng, dù đó có là chòm xóm người Tây hay
người mình đi nữa, cũng chẳng nên. Nghĩ thế rồi, nay ta cũng nên đi vào vùng
trời truyện vui để tìm ra câu chuyện nào đó mà kể cho vui đời theo cách
“phiếm-luận” lai rai, dài dài. Rất hôm nay.
Và truyện
hôm nay, đâu đuôi nó thế này:
“Trong cuộc phỏng vấn về nghệ thuật
quản lý, phóng viên hỏi một vì giám đốc:
– Ông có thể vui lòng chia sẻ bí
quyết nào khiến cho 100% nhân viên của công ty ông luôn đi làm đúng giờ
không ạ?
Vị giám đốc mỉm cười đáp:
– Tôi xin đính chính lại một chút, nhân
viên công ty tôi không chỉ đến đúng giờ, thậm chí có khi còn đến sớm hơn hẳn
một giờ nữa đấy!
Phóng viên trầm trồ:
– Một thành công thật đáng ngưỡng
mộ! Bí quyết gì vậy thưa ngài?
Vị giám đốc chậm rãi:
– Thật ra cũng chẳng phải bí quyết
gì to tát đâu. Chả là công ty tôi có tất cả 50 chỗ để xe. Trong số đó thì 49
chỗ là miễn phí, 1 chỗ còn lại tính phí gấp 30 lần phí bình thường cho người
đến công ty cuối cùng. (Truyện kể tìm trên mạng vi tính)
Cũng chẳng phải bí quyết gì to tát
đâu!” là câu nói có thể
áp-dụng ở nhiều chỗ. Chí ít là Chuyện Phiếm Đạo đời vẫn kể truyện đời nhiều hơn
truyện Đạo, giống như trên.
Trần Ngọc Mười Hai
Và những giờ phút
thấy chẳng có bí quyết gì to tát
cả trong chuyện Đạo.