Nhập bàn chuyện phiếm hôm nay, bần đạo xin kể cho bạn, là người đang đọc những giòng chảy suy tư này, câu truyện có liên quan đến bản thân và nhiều người như sau. Hôm ấy, chỉ vỏn vẹn còn đúng 3 ngày là bần đạo sẽ chấm dứt công việc lâu nay mình vẫn làm. Làm cho chính phủ. Cho người khác.
Vào giây phút đang lâng lâng thèm ngủ và nghỉ, một đồng nghiệp từ lầu dưới điện lên hỏi:
-Này bạn hiền, trước khi bạn ra đi lên đường hồi hưu, bạn muốn thứ gì để bọn này mua tặng?
Nghe hỏi thế, bần đạo đã thấy vui, nhưng cũng kịp nén cho lòng mình trùng xuống, rồi trả lời:
-Tớ nay có đủ mọi thứ, chỉ thiếu mỗi nụ cười, và lời tạ từ thân thương của các bồ thôi. Đừng mua gì cho tớ hết. Coi chừng làm um xùm quá, tớ sẽ “biến mất” cho coi, hỡi cô bé, người đồng nghiệp.
Quả thật lúc ấy, bần đạo chẳng muốn gì, chỉ muốn bắt chước nghêu ngao như ban The Beatles, vẫn thường hát, dạo nào: Này bạn hỡi, hãy nói lời chào mừng, đừng nói tạ từ làm chi.. (“Hello, hello! Just say hello, don’t say good-bye”…)
Quả là như thế. Một khi bạn đã quyết chí về hưu. Quyết rời và bỏ công việc lâu nay mình làm lụng, dứt khoát không còn bận tâm nuôi phần thể xác nữa, thì hẳn sẽ giống như bần đạo, chỉ muốn ”về dấu giáo đường, cho cuộc tình bay cao mà lòng vẫn xôn xao”, mà thôi. Cuộc tình ấy, hẳn là bạn và tôi đã hơn một lần bắt gặp khi nghe lời nhắn nhủ thân thương dạo nào, nhưng vẫn quên. Quên, vì cứ mải miết những làm và lụng. Quên, vì sợ vẫn mãi làm thinh.
Nay, vào những ngày cuối trước khi ra về “với giáo đường”, bần đệ lại nhớ đến lời dặn dò hôm trước, từ cuộc tình dâng cao:
“Các anh hãy ra đi,
rảo qua các làng mạc loan báo Tin Mừng
và chữa bệnh khắp nơi.” (Lc 9: 6).
Và nhất là, lời dặn dò như thế này:
“Thầy ban cho anh em một điều răn mới
là anh em hãy yêu thương nhau;
như Thầy đã yêu thương anh em.
Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy
ở điểm này:
là anh em có lòng yêu thương nhau."
(Ga 13: 34-35)
Xem như thế, “ra đi” loan báo Tin Vui An Bình, là tỏ cho mọi người biết chúng mình yêu thương nhau. Thế nhưng, trong quá trình sống đời cộng đoàn, dù là cộng đoàn đi làm hay cộng đoàn tình thương đi Đạo, vẫn thấy xảy ra các vấn đề chung đụng và va chạm. Chí ít, là cộng đoàn gia đình, tình thân, cũng thế.
Có những lúc, bạn và tôi, thấy mình bị tổn thương, vì những lời lẽ có tính xúc phạm. Những trò “chọc quê” xuất phát từ người trong cuộc. Thật ra, cộng đoàn nào, mà chẳng có những tình huống đụng trận, cãi tranh như thế.
Và, có nhiều cách đáp trả. Có thể là, đáp ứng và trả lời, rất đàng hoàng. Cũng có thể, là những đáp lại bằng cử chỉ trả đũa, rất khó coi. Cụm từ “phản ứng”, “trả đũa” thường đưa ra một động tác phản ứng, phản xạ không suy tính. Cũng chẳng mang tính lựa chọn hay quyết định, hoặc suy nghĩ đắn đo nào hết.
Thật ra, cũng có lúc ta tìm đến một chọn lựa nào đó để hành xử. Nhất thứ, là khi người khác cứ tìm cách, hoặc “chọc quê”, hoặc làm phiền “người công chính”, rất công minh và chính trực, như bạn và tôi. Nhưng, ta có thể nhận biết rằng mình có quyền chọn lựa về cách hành xử với một người, hay mọi người. Đó là điều hệ trọng.
Trong kinh thánh, ở sách Châm Ngôn, có đoạn nói về chuyện này, đại ý như:
“Câu đáp dịu dàng khiến cơn giận tiêu tan,
lời nói khiêu khích làm nổi cơn thịnh nộ.”
(CN 15: 1)
Và, tiếp đó lại có:
“Lời xoa dịu tựa cây ban sự sống,
lời nham hiểm làm tan nát tâm can.
(CN 15: 4)
Và, cũng còn nhiều chương đoạn trong kinh thánh đề nghị bạn và tôi, ta hãy cẩn trọng với lời lẽ xuất ra từ miệng lưỡi. Nói chung, là những đề nghị hãy cẩn thận về những điều mình phát ngôn. Ví dụ như:
“Người nói năng dè dặt là người hiểu biết,
kẻ giữ được điềm tĩnh là kẻ khôn ngoan.”
(CN 17: 27)
Đôi lúc ta thấy, có khi người đồng hương, đồng cảnh trong cộng đoàn mình chung sống, đã đối xử với ta, với nhau theo cách thức mà mình chẳng bao giờ tưởng tượng là họ có thể làm như vậy với bạn bè được. Nhất thứ, họ lại là con dân nhà Đạo.
Nói sao cho cùng, vì đồng nghiệp hay đồng hội/đồng thuyền cùng cộng đoàn, vẫn có thể là người tốt/xấu mình từng gặp gỡ và chung sống. Họ là những người có đủ hỷ nộ ái ố, tính tình dồn nén trong cá nhân riêng lẻ. Gặp cảnh này, ta hãy tích cực mà cho rằng người đó, vị đó đang “tung chưởng” bộc phát cho ra những dồn nén lâu ngày bị o ép, chỉ chờ dịp thuận mà đẩy ra thôi.
Quả thật, lý do làm nền cho mọi tình trạng bất ưng này, cũng chỉ vì ta thiếu tôn trọng lẫn nhau. Hoặc, quên nhận thức, rằng: ai cũng có quyền được người khác tôn kính đồng đều. Vì, ai cũng có tự do như nhau. Có thể là, nhiều lúc người ấy, vị ấy không là người xấu hoàn toàn. Họ cũng vẫn là đồng Đạo, đồng hương hay đồng hành rất tốt, thật thân. Nhưng, vào lúc nào đó, riêng họ cũng có những vấn đề thuộc diện bản thân, đang bộc phát.
Còn nhớ, đã có lần thánh Phao-lô từng thôi thúc mọi người trong cộng đoàn dân Chúa hãy đối xử với nhau cho có tình, như sau:
“Xin
làm cho anh em được đồng tâm nhất trí với nhau,
như Đức Ki-tô Giê-su đòi hỏi.
Nhờ đó, anh em sẽ có thể
hiệp ý đồng thanh mà tôn vinh Thiên Chúa,
là Thân Phụ Đức Giê-su Ki-tô,
Chúa chúng ta.
(Rm 15: 5-6)
Và thánh nhân còn nói: vào những trường hợp ta bị “chạm nọc” như thế, cũng đừng nên phản ứng bằng những trả đũa, đối đầu. Nhưng, hãy đối lại tử tế. Làm như vậy, ta sẽ lướt thắng vượt qua sự dữ/ác độc hiện hình thấy rõ:
“Lòng bác ái không được giả hình giả bộ.
Anh em hãy gớm ghét điều dữ,
tha thiết với điều lành…” (Rm 12: 9)
Hoặc:
“Đừng để cho sự ác thắng được mình,
nhưng hãy lấy thiện mà thắng ác.”
(Rm 12: 21)
Xem như thế, kỹ năng ta học được từ các bậc vĩ nhân lành thánh, sẽ giúp mình giải quyết được các căng thẳng,phiền phức trong quá trình chung sống với người “dưng khác họ, chẳng lọ thời kia…”
Cũng coí ý kiến là: chớ nên đánh gục bỏ đi những cảm giác bất ưng, khó chịu trong chung sống, nhưng nhất quyết cảm nhận và thay vào đó, chọn lựa cách đáp trả sao cho có tình, hợp lý. Thứ lý lẽ của tình thương yêu, như người nhà. Giả như, mình nhất quyết chọn lựa giải pháp tích cực trong chung đụng sống vui với mọi người, ta sẽ có khả năng đương đầu giáp mặt với tình huống khó khăn bằng cách thức hoà hoãn, xây dựng hơn. Xây dựng tình người. Xây dựng tình mình.
Để xây dựng tình mình cho thư giãn, cũng nên tìm về truyện kể nhẹ nhàng, như bên dưới:
“Ngày xửa ngày xưa, có một cậu bé rất khó tính, lại hay tinh nghịch, gây khó chịu với hết mọi người. Người cha của cậu thấy thế bèn giúp cậu giải quyết cho êm thắm bằng cách trao cho cậu một túi đinh nhọn và dặn: cứ mỗi lần con mất kiên nhẫn, hay tranh cãi, làm mất lòng người khác, hãy đem túi đinh này đóng một cái vào hàng rào nhà mình.
Ngày đầu, cậu đóng mất 37 cái. Làm cho hàng rào trông giống như một bàn chông đầy những đinh… là đinh. Tuần lễ sau, cậu đã biết tự kềm chế, nên số đinh đóng vào hàng rào mỗi ngày mỗi bớt dần. Sau đó, cậu ta khám phá ra rằng: tự kềm chế cơn nóng giận, còn dễ hơn là đóng đinh.
Cuối cùng, một ngày kia, cậu không cần phải đóng bất cứ đinh nào vào hàng rào nữa cả. Và, thế là cậu đi gặp ông bố để thưa: hôm nay con chẳng còn phải đóng một đinh nào, nữa hết. Ông bố thấy thế, bèn bảo: cứ ngày nào con tự chủ được và không để mất tính kiên nhẫn của con, thì hãy nhổ một cái đinh ra khỏi hàng rào.
Ngày lại ngày, cuối cùng thì cậu bé đã có thể nói với ông bố: là cậu đã nhổ hết các đinh đã đóng khỏi hàng rào rồi.Ông bố lại dẫn cậu ra ngoài hàng rào, rồi bảo:
-Này con. Con nay hành xử rất tốt. Nhưng hãy nhìn vào các lỗ đinh nơi hàng rào mà xem. Hàng rào này sẽ không bao giờ giữ được dáng vẻ lành lặn như hồi trước. Khi cãi vã bất bình hoặc nói xấu nói hành bất cứ ai, tức là con đã để lại nơi người ấy vết hằn in dấu, như đã đóng đinh vào người của họ vậy.
Tựa như thế, con có thể đâm một nhát dao vào một người nào đó, xong rồi hối hận và xin lỗi người ấy, thì đã trễ. Các vết dao đâm đã để lại hằn in những sẹo. Và, các vết sẹo sẽ nằm lại đó mãi mãi, không bao giờ biến mất. Con có xin lỗi đến bao nhiêu lần, thì vết sẹo kia vẫn cứ nằm đó, không tẩy xoá được bao giờ. Vết thương lòng, do lời nói của mình tạo ra, cũng hằn in nơi nạn nhân bị xúc phạm. Thành thử, hãy biến kẻ thù của mình thành bạn. Để như thế, con sẽ không gây thương tích nơi một ai.
Đồng Đạo hay người đồng hành vẫn là những viên ngọc quý báu. Là, bạn bè thân thương trên hành trình cuộc đời con vui sống. Bởi lẽ, bạn bè luôn khích lệ con hằng ngày. Bạn bè đích thực, là người sẵn sàng lắng nghe con tâm sự, mỗi khi con cần đến họ. Bạn bè là người luôn chạy đến giúp con, khi con ngỏ lời cần họ giúp đỡ. Bởi thế, hãy cho bạn mình biết là con yêu thương họ biết chừng nào.
Câu truyện ghi trên, hay như một bài giảng huấn. Giảng trên bục nhà thờ, hay giảng ở ghế nhà trường, trong gia đình, đều quý giá như một bài thơ trữ tình. Thơ về tình bạn. Giảng về tình người. Không có thơ, tình người chẳng bao giờ thi vị. Không có giảng và giải, chẳng bao giờ biết thực hư.
Về thực hư của những căng thẳng, hận thù trong chung sống, cũng có qui luật của nó. Nói đúng hơn, đó là những tư vấn, những lời khuyên, hay như một giảng giải. Giống truyện kể ở trên. Đến đây, bạn và tôi, ta có thể tự hỏi là mình đã đóng bao nhiêu đinh hoặc để lại bao nhiêu vết sẹo lên người bạn đồng hành, đồng Đạo mình rồi?
Và, ta đã biến được bao nhiêu kẻ thù thành người bạn chí thân, và chí thiết?
Câu trả lời đang ở cuối đường hầm, của sự sống. Đường của hy vọng, rất mầu xanh.
Trần Ngọc Mười Hai
cũng đã thử nghiệm và có nhiều tư vấn
nhưng vẫn chưa đi tới cuối đường hầm.
No comments:
Post a Comment