Đây giây phút hồn tôi
nghe chan chứa hương đời.”
(Hoàng Trọng-Hồ đình Phương – Bạn lòng)
Ga 15: 15
Bạn lòng. Bạn đời. Hoặc, bạn thân, đều là người đồng hành, trong cuộc sống. Sống yêu thương. An vui. Sống lành mạnh. Nhất nhất đều cần đến những “bạn lòng”, như thế.
Về bạn lòng, lâu nay ngôn ngữ người mình cũng có những cụm từ đặc biệt để chỉ tính thân thương của người “bạn”, như: “bạn già”. “Bạn trẻ”. “Già”, thì phải chờ đến lúc tóc bạc, răng long. Mới gặp thấy. Còn “trẻ”, thì bạn và tôi, ta vẫn gặp ở khắp nơi. Nhà trường. Nhà thương. Nhà thờ. Nơi nào cũng có. Lúc nào cũng gặp.
Mới đây, vào buổi “Hát Cho Nhau Nghe” với chủ đề “Tình Ca Mùa Xuân” ở
“Trong văn chương âm nhạc của người Việt sau này, mỗi lần nói đến tình yêu, người ta thường nói nhiều đến tình yêu đôi lứa. Tình nam nữ. Tình phụ tử. Mẫu tử. Chứ, ít ai để ý đến tình bạn. Tình của nhiều người. Mà tình yêu, đôi lúc mang tính tình dục, sắc đẹp và thể xác, nên ít có bền. Và ít dài lâu, như tình bạn. Khi những người có tấm lòng trinh trong, thanh khiết tỏ cho nhau lâu dài, thì người ta gọi đó là bạn thân. Hoặc, bạn lòng. Như thế, mới sâu sắc. Như thế, mới thân mật. Dài lâu. Và, tình của “Bạn lòng” mới “êm ái”, “chứa chan hương đời”. Mới là: “trăng sáng”. “Hoa thơm”. “Mầu nắng”. Mới “kết tâm đầu”. “Đẹp tình thơ”, vv… Và, khi tình nghĩa phu thê giữa hai người đạt đỉnh cao của tình bạn, thì người ta gọi nhau là “bạn đời”.
Tình bạn này, đã khiến bần đạo liên tưởng đến Lời Thầy nhắn nhủ, rất nhiều năm:
“Thầy không còn gọi anh em là tôi tớ nữa,
vì tôi tớ không biết việc chủ làm.
Nhưng Thầy gọi anh em là bạn hữu,
vì tất cả những gì Thầy nghe được nơi Cha Thầy,
Thầy đã cho anh em biết.”
(Ga 15: 15)
Về tình bạn, thi nhân/nghệ sĩ, đều đồng ý với nhau ở một điểm. Điểm ấy, như thế này:
“Bạn là trăng sáng,
trong đêm tối hồn tôi
soi lên bao ánh tươi.
Bạn là hoa thắm
trên hoang vắng tình tôi
Vui lên một mùa mới.” (Hoàng trọng/Hồ Đình Phương – bđd)
“Soi ánh tươi”. “Một mùa mới”, bất cứ ai nghe Lời, đều cảm nghiệm. Có trong đời.
Điểm dễ thấy, là điều khác biệt, khiến tình bạn thắm thiết và bền lâu hơn tình tự của đôi lứa, là ở chỗ: tình bạn được trải dàn cho nhiều người. Không hạn chế. Về cả không gian lẫn thời gian. Không câu nệ. Ràng buộc.
Tình bạn không câu nệ, về tuổi tác. Ngữ pháp. Sắc tộc. Không ràng buộc, phải là tình trai/gái, giàu/nghèo. Tình bạn cũng không ràng buộc về huyết thống. Quyết tâm. Có lời thề. Tình bạn, không đòi hỏi phía đối tác phải đặt tay lên Sách thánh, mà thề. Chẳng cần trao ban cho nhau đá quý vàng bạc, những lư hương. Làm bằng. Vẫn cứ bền. Tình bạn, là tình thân thương mật thiết, như Thầy Chí Ái vẫn khuyên và vẫn dạy dân con, mọi người. Hãy thực hiện. Ngài từng hỏi đi hỏi lại thánh Phêrô, rất nhiều lần:
“Này anh Simôn,
con ông Gioan,
anh có yêu mến Thầy không?”
(Ga 21: 15)
Còn nhớ, có lần Đấng Chủ Quản giáo phận đàng ngoài ở Wollongong, Sydney đã phân tích cụm từ “yêu mến” ở Bản 70 Hy Lạp, có nói: “Yêu mến” đây, hiểu theo nghĩa “phylia” tức tình mật thiết, thân thương. Chứ không là, “agape”, tức thương mến. Yêu đương. Ân ái. Tức, thứ tình của hai người. Tình bạn, có thể là bước kế tiếp của tình đời, giữa hai người. Như truyện kể minh hoạ, ở dưới:
“Có tiếng chuông điện thoại, reo liên hồi. Nhưng, lão bà tên Năm vẫn cứ từ từ. Rất thủng thỉnh, chậm rãi đáp:
-Allô!
-Dạ thưa, có phải Bác Năm Cô Đơ, đó không ạ?
-Cô Đơn hay Đơn Côi, Lẻ Bóng, vẫn là Năm đây. Có gì thế?
-Thưa Bác Năm. Con là dược sĩ làm việc tại phòng thí nghiệm thuộc Bệnh Xá Viện Cao Niên, ở thành phố. Tuần rồi, bác sĩ gia đình của Bác Năm có gửi mẫu xét nghiệm máu cho Bác trai do bưu điện mang đến. Cùng lúc đó, trong ngày, tụi con lại cũng nhận được mẫu máu của một bác khác cũng tên Hai. Cũng cùng một họ. Cùng ngày sinh là: Lê Văn Hai. Thành ra, con không biết cái nào của bác trai nhà mình, cái nào của bác kia. Thật ra, thì kết quả xét nghiệm của cả hai bác đều không tốt cho lắm.
-Cô nói không tốt cho lắm, ý nói gì đây? Tình hình người bạn đời của tôi có sao không?
-Dạ, con nói không tốt cho lắm vì, một cái thì ở đây phát hiện có triệu chứng của bệnh mất trí Alzheimer, còn cái kia thì có triệu chứng HIV dương tính. Con không rõ, của bác trai nhà mình thuộc cái nào…
-Mấy cô làm lại xét nghiệm, có được không?
-Dạ, sự thường thì tụi con làm được. Nhưng ngặt một nối, trường hợp này, cũng hơi khó. Bởi hệ thống Mê-đi-ke chỉ trả tiền có một lần một, thôi bác! Hay là, con làm thế này: nhân viên ở đây đề nghị, là: bác chở bác trai đến chỗ nào đó không xa, cho bác trai xuống, ở giữa đường. Nếu bác trai biết đường về đến nhà, thì bác chớ có cho bác ấy ngủ cùng phòng, hoặc cùng giường. Dù hai bác có còn thương nhau như hồi mới cưới. Hoặc, chỉ sống như người bạn lòng, mà thôi…”
Sống như người bạn lòng mà thôi, có thể như tâm tình của ca từ, xưa vẫn hát:
“Đời ta chung hướng, bao nhiêu ý chờ mong
Xây đắp nên mái tranh, để cùng vui sống
say sưa đón bình minh, chứa chan mộng ngày xanh.”(Hoàng Trọng/HĐPhương-bđd)
Bạn lòng hay bạn đời, không chỉ như thế. Nhưng còn hơn thế. Bởi, bạn lòng đích thực không nhất thiết phải giống như mọi người. Chẳng một cá tính nào hết. Không, không phải thế đâu. Bạn lòng vẫn là người có khác biệt, cả về tâm tình lẫn hành xử. Bởi vì, là bạn thân, người người chẳng bao giờ hiềm khích hoặc chỉ trích nhau.
Bạn lòng hay bạn thân, vẫn có thể tranh luận/cãi vã, dù không muốn. Nhưng, có thế mới lành mạnh. Có vậy mới bền bỉ. Bởi, nếu điều gì cũng đồng ý, thì không còn là hai bản thể, mà có thể chỉ là vật thể vô sinh, thôi.
Bạn đích thực, “yêu chẳng hạn kỳ”, điều gì cũng tha thứ. Tha thứ, để rồi sẽ quên đi những giây và những phút bất đồng. Lòng vòng, rất mến thương. Ít khi nổi nóng, nhưng bạn đích thực vẫn để cho quá khứ trôi đi. Trôi quá khứ nào tồi tệ, khiến cho tình bạn xấu xa, không còn tình thân thương. Hạnh phúc.
Tình bạn đích thực, phải như điều nhà nghệ sĩ khi xưa, vẫn hát:
“Ta cùng hoà nhịp đồng tâm trong câu:
‘Ôi không gì êm ấm cho bằng
tình bạn vừa kết tâm đầu.
Rồi hẹn đừng có xa nhau.” (Hoàng Trọng/HĐPhương – bđd)
Hoà mình trong câu thơ. Hoà nhịp trong bài hát. Không chỉ có thế. Bạn lòng, là người còn có thể nhìn thấy sự thật trong mắt anh. Niềm đau trong tim em. Cả vào lúc anh hoặc em thấy mình đơn côi/lẻ bóng, chỉ một mình.
Cả vào khi ở một mình, bạn lòng sẽ trở thành bóng hình. Có khi bạn mình, chỉ muốn khóc, ta sẽ là đôi vai, để bạn tựa cằm. Giả như bạn mình cần đến vòng tay ôm, ta sẽ tình nguyện làm manh gối chiếc. Bạn hiền mong muốn hạnh phúc, ta sẽ tặng nụ cười. Và khi, ta hoặc em cần có bạn hiền, ai là người điền vào chỗ trống?
Chỗ, mà người nghệ sĩ xưa rày cảm kích:
“Bạn lòng thân mến,
đây tôi hiến bài ca
mong ai hát vui hoà…” (Hoàng Trọng/HĐPhương – bđd)
Hát vui hoà, hay là tình tự thân thương gần gũi, nhiều thi tứ rất như sau:
“Có một thời, đôi ta ra người ngu xuẩn
tưởng rằng thiên hạ đang bốc thơm.
Có một thời, hai ta cười nắc nẻ,
cười vung trời đến độ nước mắt chảy khôn xiết.
Bên trong nụ cười vui tươi ấy,
vẫn là vần thơ đầy thương nhớ
Nhớ và thương khung trời kỷ niệm
của tim gan, những bạn hiền.” (thơ vô danh)
Bạn hiền, là ai đó biết cả những vần thơ trong tâm can bạn hiền. Để, khi hát lại bài ca ấy, cho nhau, ta quên cả lời ca vui đầy ý nhị. Ca vui, không cần lời giải thích.
Bạn hiền, là nếu như ai đó muốn nhảy ào, từ trên cao, thì người bên kia thấy được sẽ bám sát. Theo sát, để níu kéo, quay về lại. Về với thực tế, bạn là người không chỉ mỗi nói: ta có mặt bất cứ khi nào bạn cần đến. Bạn hiền thục không chỉ chờ có thế, nhưng sẽ nói: ta có mặt cả vào mọi lúc, cho dù bạn nói rất cần hay chẳng cần gì đến ta.
Bạn hiền, là bài ca, nghệ sĩ hát tiếp:
“Bạn là xuân thắm, cho tôi đón nhiều hoa, gieo hương mái tranh nhà,
rồi ta chung ngắm, đôi chim lướt trời xa, say sưa muôn tiếng ca.
Để hồn vui nhớ, câu mơ ước ngày xưa
Nay dâng đẹp tình thơ.” (Hoàng Trọng/HĐPhương – bđd)
Bạn hiền hay bạn lòng, là cung cách Chúa khuyên dạy. Ngài dạy ta quan tâm chăm sóc, người chung quanh. Những người, đang cần ta. Bạn hiền hay bạn lòng, là những người đi rất nhanh. Vẫn thoáng lướt qua đời mình. Nhưng để lại nhiều dấu vết nơi tâm can. Dấu vết, của bước chân mềm khiến ta không còn là người xưa. Vẫn như cũ. Nhưng, đã đổi. Thay và đổi, để trở về. Với Chúa. Với nhau, trong cộng đoàn.
Xem như thế, bạn hiền là người luôn gắn liền với phận đời riêng biệt của chúng ta. Dù có là, đời đen tối. Những mây đen. Hay chỉ là, những giai đoạn đường đời, nhiều bức bách. Dù gì nữa, bạn hiền còn đó. Luôn nhân rộng niềm vui ta thoáng thấy. Nhưng, vẫn sẻ san nỗi buồn đến khôn nguôi. Nỗi buồn xảy đến khi quá vãng, bạn hiền vẫn có đó tiễn đưa ta tận cuối chân trời. Nơi có Chúa. Có cộng đoàn. Thân thiết. Dịu hiền. Cảm kích.
Cuối cùng, một chân lý: ai tìm ra bạn hiền, là kiếm được cả kho tàng cao quý. Kho tàng luôn gắn bó. Ở gần, ngay sát con tim. Đi đâu, bạn cũng đi. Tới đâu, bạn cũng tới. Dù nơi đó, là nỗi chán chường, đầy thất vọng. Dù nơi đó, có là nỗi chết, không thương tình. Bạn vẫn có mặt. Vẫn hành trình với ta, suốt chặng dài. Đến cùng. Không thôi.
Cuối hành trình, xin được như ai đó, gửi bạn hiền đôi câu. Đôi lời cảm kích. Biết ơn. Như sau:
*Tôi muốn nói lời cảm tạ,
cho bạn đời nằm gần bên. Người, từng giựt tấm chăn ấm của tôi, vào mỗi tối.
Bởi, tôi hiểu rằng chàng/nàng lúc ấy, không ở chung với ai khác.
*Tôi muốn nói lời cảm ơn,
người bạn trẻ, không phụ giúp gia nhân, chỉ ngồi xem truyền hình.
Bởi, có thế cô/cậu mới chịu ở nhà,
không la cà, ngoài đường phố.
*Tôi muốn nói lời cảm kích,
những con số khổng lồ tôi phải trả,
dù tiền thuế, dù tiền thuê, vẫn cứ đòi,
Bởi có như thế, mới chứng tỏ tôi đang có việc,
chứ không thất nghiệp. Ăn bám. Với ganh đua.
*Tôi muốn nói lời thân thương trìu mến,
khi phải dọn bãi chiến trường, sau tiệc vui
Bởi vì nó, tôi biết là tôi có nhiều bạn
chứ không vò võ, lủi thủi ngoài phố chợ.
*Tôi muốn nói lời cảm kích biết ơn
với bộ áo quần nay hơi chật
Bởi nhờ nó, tôi biết là tôi nay đã đủ ăn,
không như người đói khát đang chờ đợi,
bạn bè lưu tâm để ý, sóc chăm.
*Tôi muốn nói lời cảm tạ và tri ân,
gửi những người từng ta thán, ở cơ quan
Bởi biết rằng tôi đang có
tự do làm nền tảng, cho cuộc đời.
*Tôi muốn nói lời tri ân đầy cảm kích,
đến nhức mỏi, đau xương đau mình mẩy
Bởi nhờ đó, biết rằng mình vẫn còn
khả năng lao động, hơn nhiều người.
*Tôi muốn nói lời tri ân cảm mến
gửi bạn hiền giùm giúp bấy lâu nay,
nhờ có thế, tôi biết rằng tôi còn đó
bạn bè thân thiết, nghĩ đến tôi.
Dù tôi sống đời tồi tệ
Dù tôi chẳng hơn gì nhiều bạn, giỏi hơn tôi…”
Lời cảm kích biết ơn, nhiều ở trên, tưởng cũng không thể nào gọi là đủ, để nói về bạn. Những hiền nhân quân tử, mà tôi và bạn, những người đang đọc hàng chữ này vẫn cứ gọi bạn hiền. Bạn lòng. Hay, bạn đời, là người được Chúa gửi gắm đến với tôi, với bạn. Trong cuộc đời này. Khi mình còn sống. Cả lúc chết. Ở trần gian. Trên trời. Nơi Vương Quốc của Ngài. Đâu đây.
Trần Ngọc Mười Hai
rất cảm kích
cũng rất thương
bạn bè
người thân
trong cuộc đời.
(xem thêm các bài khác, xin mời vào www.suyniemloingai.blogspot.com
hoặc: www.tranngocmuoihai.blogspot.com;
hoặc: www.giadinhanphong.blogspot.com
No comments:
Post a Comment