“Một trăm em ơi, chiều nay một trăm phần trăm,”

Chuyện Phiếm đọc vào Lễ Lá Năm C 24-03-2013

“Một trăm em ơi, chiều nay một trăm phần trăm,”

“Một trăm em ơi, chiều nay một trăm phần trăm”

“Người yêu anh ơi, giờ đây lại cấm trại rồi,

Nào đâu nào biết tâm tư người lính.”

 (Vũ Chương – 100 phần trăm)

(1Th 1: 3-5)

Câu hát “Một trăm phần trăm” hôm nay, không chỉ là lời nhắn của anh lính chiến với bạn đời mình. Câu hát ấy, cũng có thể là lời reo mừng của dân làm báo Đạo nhắn về cho bà con ở nhà biết kết quả cuộc bầu Giáo Hoàng vừa diễn tiến, ở Rôma.

“Một trăm em ơi, chiều nay một trăm phần trăm!” cũng có thể là quả quyết của ai đó về thành quả bầu bán rất kín đáo, nay bật mí kết quả của những ngày khi mà toàn thể Hội thánh Công giáo đã làm công tác đặc biệt khi bố thí, ăn chay và nguyện cầu để thánh hội nắm chắc rằng Chúa Thánh Thần vẫn hoạt động, nơi mọi người.

Tình thế bầu bán Giáo hoàng hôm nay, không khác là mấy tâm tình của người lính chiến khi xưa vẫn căn dặn bạn mình bằng đôi câu, vẫn cứ hát:

“Xin em nhớ cho rằng

Chuyện tình biết trước từ đầu.

Thà dẫu lính hay đa tình nhưng

Mãi mãi vẫn yêu một người

Một người mà thôi và yêu trọn đời…”

(Vũ Chương – bđd)

            “Yêu một người mà thôi và yêu trọn đời…” chính là lời nói đầy tính chất yêu đương và đuơng yêu mà người của Hội thánh vẫn đưa vai nhận lãnh trách nhiệm của đấng làm đầu rất lành và rất thánh.

            “Mãi mãi vẫn yêu một người,” và “yêu trọn đời” lại có thể là lời yêu thương tỏ bày với đấng đại diện cho thánh-hội khi ngài dám đưa vai ra gồng gánh/chống đỡ con thuyền Hội thánh đang trong cơn “chòng chành” vì sóng cả, từ bên ngoài.

            “Mãi mãi yêu trọn đời”, còn là lời đoan hứa quyết trung thành với thánh-hội trong lúc Hội thánh đang cầu nguyện để theo dõi cuộc bầu cử Giáo hoàng rất quan trọng, sau khi Đức đương kim Giáo Hoàng Biển Đức thứ 16 thoái vị.

Và, “xin em nhớ cho rằng: chuyện tình biết trước từ đầu…” là lời nhắn gửi về qua phương tiện truyền thông rất hiện đại như truyện kể ở bên dưới, để minh hoạ:

“Cứ tưởng tượng, vào một ngày đẹp trời, Đức Chúa cài đặt  “điện thư phát tiếng” vào hệ thống giao lưu chốn Thiên đường, không hiểu mọi việc sẽ ra sao? Chẳng hạn như, ta đang tập trung cầu nguyện mà lại nghe có tiếng từ trời cao: “Cảm ơn con đã gọi, Ta là Thân Phụ Đức Chúa đây. Con hãy nhấn một trong các nút số sau đây: -Muốn xin điều gì, con hãy nhấn số “1”. -Muốn nói đôi lời cảm tạ, con nhấn số 2. –Nếu chỉ cần tả oán, than phiền một ai, con nhấn số “3”. -Về các chuyện khác, hãy nhấn số “4” cho Cha. Đơn giản, chỉ có thế”.

           

Có trường hợp, Đức Chúa hành xử theo lối xã giao thông thường, như: “Xin lỗi con, Cha đang bận giải quyết đôi chuyện cho người anh em của con. Tuy nhiên, lời cầu của con rất cần đối với Cha, nên con hãy chờ đấy, Cha sẽ trở lại nói chuyện với con trong vài phút nữa,”... thì ta sẽ hành xử ra sao?

           

Trường hợp tệ hơn, đang điện đàm mà lại thấy có tiếng nhắn, đối đáp như thế này: “Vi tính của Cha cho biết: con đã thầm cầu nguyện như thế đến 3 lần trong suốt ngày hôm nay. Gác máy lên đi con và trở lại gặp Cha ngày mai nhé” ... hoặc “Văn phòng của Cha hôm nay đóng cửa vì là ngày Sabát, con hãy trở lại với Cha vào lúc  “Không” giờ từ Thứ Hai tuần tới, nhé. Hoặc giả, có chuyện gì khẩn cấp cần giải quyết ngay, con cứ đến gặp Linh mục chánh xứ, thầy Imam hoặc các vị Thượng tế trong vùng, cũng được...” Trường hợp nào ở đây cũng đều là gọi-đáp. Thời xưa, xảy ra trong giấc mộng. Hôm nay, qua kỹ thuật viễn thông, vi tính.”(xem Lm Richard Leonard sj: Bản Tin Giáo xứ Fairfield, Úc 24/6/2012)

Câu chuyện minh hoạ ở trên được trích dịch là để nói lên rằng, thời buổi truyền thông đang có nhiều hiện tượng gọi là Wikileaks hoặc Vatileaks, thì thử hỏi: chuyện bầu cử ở cơ mật viện có gì khác lạ chăng?

Câu hỏi của bạn và của tôi, hơi na ná câu vấn nạn gửi về đấng bậc vị vọng ở Sydney qua tuần báo The Catholic Weekly hôm 10/3/2013, như sau:

“Nay thì Đức Giáo Hoàng Biển Đức thứ 16 đã thực sự từ nhiệm và các hồng y nay đổ về thành đô La Mã để bầu Giáo hoàng mới. Con cứ thắc mắc mãi về chuyện những gì thực sự xảy ra ở cơ-mật-viện và việc bầu cử như thế diễn tiến ra sao? Có gì bí mật không mà sao gọi là “cơ mật viện”? Xin cha cho con vài hàng ngắn gọn để còn biết mà sống đạo cho Đạo của Chúa. (Người hỏi tuy không ghi danh tánh nhưng vẫn có câu trả lời cũng khá rõ)

            Một lần nữa, hễ đã hỏi, thì đấng bậc vị vọng nhà báo, và lại là báo Đạo, đâu nỡ nào từ chối. Có lẽ một phần vì câu hỏi mang tính thời thượng mà ít người thời nay đều hiểu rõ, nên đức thày bèn có “đôi giòng” rất như sau:

“Như tôi đã có lần từng đề cập ở cột báo này, để trả lời câu hỏi về những gì xảy đến khi ghế tông toà bị trống chỗ và vị Giáo hoàng tân chức sẽ đắc cử, là những điều được đề cập trong tông thư có tên Universi Dominici Gregis, do Đức Gioan Phaolô đệ II ban hành vào ngày 22 tháng 2 năm 1996.

Tiện đây, cũng nên định nghĩa thế nào là “cơ-mật-viện”, mà theo nghĩa đen thì cụm từ này chỉ về “cuộc bầu Giáo hoàng có cửa đóng then cài, rất cẩn thận.” Nghĩa này, dẫn về buổi họp mặt các hồng y là cử tri, tức các vị có quyền bầu tại Vaticăng để bầu vị Giáo hoàng mới cho Hội thánh. Xem như thế, thì “cơ-mật-viện, có nghĩa là phòng bầu cử dành cho hồng y cử tri có khoá cửa kỹ trong lúc bầu cho đến khi nào có kết quả, mới được mở.                 

           

Vậy thì hồng y nào được quyền bầu Giáo hoàng? Hiến chế qiui định rằng chỉ các vị nào dưới 80 tuổi và khi nào ghế Tông toà trống chỗ, mới được bầu. Và số cử tri không vượt quá 120 phiếu. Hiện tại thì, con số con hồng y cử trị có quyền bầu cử, vẫn ít hơn 120 vị.

Cuộc bầu cử sẽ diễn ra bên trong nguyện đường Sistine và ở trên trần nhà thờ có bức tranh nổi tiếng diễn tả cuộc phán xét cuối cùng do danh hoạ Michelangelo vẽ lên. Điều này nhắc nhở các cử tri là hồng y nhớ rằng, một ngày nào đó các ngài cũng sẹ bị phán xét về công việc mình làm, chí ít là việc chọn lựa đấng chăn dắt Hội thánh toàn cầu.

Trước kia, cơ-mật-viện nằm ngay bên trong nguyện đường Sistine được biến thành nơi để các hồng y có thể lưu lại trong lúc bầu cử. Nay thì, các ngài lưu lại tại căn hộ mang tên thánh Matha được xây dựng vào năm 1996 toạ lạc ngay bên trong Vaticăng. Mọi khách vãng lai có mặt vào lúc bầu, phải dọn đi nơi khác để các hồng y cử tri có thể bảo mật mọi chuyện trong thời gian bầu bán. Ngay đến các cánh liếp cửa sổ cũng được khoá chặt vì mục đích này và các hồng y không thể tiếp xúc được với thế giới bên ngoài.

Giống như tình trạng của các hồng y cử tri, ban vệ sinh và đầu bếp hoặc những ai có nhiệm vụ giúp các vị hồng y hoàn thành nhiệm vụ bầu bán, cũng phải tuyên thệ giữ thinh lặng và tuyệt đối hứa bảo mật mọi chuyện có liên quan đến cuộc bầu cử, nói ở đây. Các vị này cũng thề hứa không sử dụng bất kỳ hệ thống phát thanh, thu hình khả dĩ thu thập bất cứ dữ kiện nào xảy đến trong thời gian có bầu cử bên trong Vaticăng (xem tông thư đoạn48)

Các hồng y cử tri sẽ đi đi về về nguyện đường Sistine bằng xe buýt trong lúc có cơ-mật-viện, dù kỳ trước có vị tình nguyện đi bộ dưới sự giám sát của ban an ninh Toà Thánh.

Vào sáng ngày cơ-mật-viện khởi sự bầu bán, các vị hồng y cử tri cùng tham dự thánh lễ trọng thể tại nguyện đường thánh Phêrô để cầu cho việc bầu Giáo hoàng sắp diễn ra. Xế trưa hôm ấy, tại nguyện đường thánh Phaolô và sau đó tại nguyện đường Sistine, các ngài sẽ cất lên bài vịnh ca “Cầu Xin Chúa Thánh Thần” để xin Chúa Thánh Thần soi sáng giúp đỡ. Tiến trình đi lại từ nguyện đường đến cơ-mật-viện đều được kiểm soát trước đó để không một thiết bị hiện đại nào được phép cài đặt hoặc thu thập hoặc phát sóng mọi tiến trình tại nơi đó. Và lúc đó, các hồng y tuyên thệ sẽ thi hành mọi biện pháp do Hiến chế Universi Domici Gregis đề ra, kể cả việc giữ bí mật đến muôn đời có liên quan đến việc bầu cử và các ngài cũng tham dự buổi tĩnh nguyện do một giáo sĩ hướng dẫn.

Chiều hôm đó, các hồng y cử tri có thể khởi sự bầu đợt đầu. Các hôm sau, các ngài có thể bầu hai lần vào buổi sáng và hai lần vào buổi chiều cho đến khi vị nào đó được bầu lên bằng 2/3 số phiếu. Trước khi bỏ phiếu bầu vào thùng đựng đặt trên bàn thờ, các hồng y đều nói lớn tiếng: “Con xin Đức Kitô là Chúa của con là Thẩm phán của con hãy chứng giám cho lá phiếu con bầu cho đấng bậc mà con nghĩ trước mặt Chúa sẽ đắc cử (#66)” Sau khi các phiếu bầu được kiểm một cách kỹ lưỡng, tất cả đều được ghi chú rồi đem đi đốt.

Giả như sau ba ngày bầu bán, mà chưa vị nào đắc cử, các hồng y cử tri sẽ có khoảnh khắc để cầu nguyện và bàn luận không chính thức kéo dài không quá một ngày trời và sau đó lại tiếp tục bảy đợt bầu nữa, và cứ thế lại có thêm một lúc nghỉ ngơi rồi lại tiếp tục bầu cho đến khi có vị nào đắc cử (x. #75). Giả như vẫn chưa có vị nào đắc cử sau bốn loạt bầu cử như thế, thì lần bầu sau đó, các hồng y cử tri chỉ bầu cho hai vị nào được nhiều phiếu nhất trong các đợt bầu trước đó cho đến khi một trong hai vị được bầu ấy đạt 2/3 số phiếu, như Đức Giáo Hoàng Biển Đức đã qui định trong tông thư mang tên motu proprio ban hành vào năm 2007. Và đến lúc đó, sẽ có khói trắng bốc lên từ ống khói để loan báo cho thế giới biết rằng các vị hồng ý vừa bầu xong Đức Giáo Hoàng mới cho Hội thánh.

Và vị Giáo Hoàng tân cử sẽ được hỏi là ngài có chấp nhập cuộc bầu cử này không? Và, ngài sẽ dùng tên thánh gì ngài muốn cho mọi người gọi? Các hồng y khác lúc đó tiến lên chúc tụng và thề thứa trung thành vâng phục vị Giáo hoàng tân cử. Và, tất cả đều làm cử chỉ cảm tạ hết mọi người. Sau đó, vị Giáo Hoàng vừa đắc cử sẽ ra ban-công Nguyện đường Thánh  Phêrô ở đó, vị hồng y niên trưởng làm phụ tá mới loan báo cho công chúng biết rằng có cuộc bầu Giáo hoàng đã diễn ra và ngài sẽ công bố tên của vị Giáo Hoàng tân chức này. Và Đức Giáo Hoàng tân cử sẽ ban phép lành Toà thánh cho mọi người.

Cho đến lúc đó, “toàn thể Hội thánh Công giáo toàn cầu, đều hiệp lòng bằng tinh thần với Đức Maria, Mẹ của Chúa, để bền đỗ chung lòng cầu nguyện” (#84) để các hồng y yên lòng bầu Giáo hoàng và bầu được Giáo hoàng mới cho Hội thánh.” (Lm John Flader, The Catholic Weekly, Question Time, 10/3/2013 tr. 12)

            Nói cho cùng, thì cuộc bầu cử nào bao giờ cũng hăng say, hồi hộp. Duy, cuộc bầu cử trong Đạo, lại còn mang nhiều tính chất và ý nghĩa hơn. Vì, trong Hội thánh, bầu cử Giáo hoàng là việc mà mọi người trên thế giới đều theo dõi, suy tư và nguyện cầu cho cả cuộc bầu lẫn vị đắc cử.

            Nói cách khác, thì bầu cử Giáo hoàng không chỉ bao hàm mỗi việc bầu và cử mà thôi. Việc ấy, ở nơi nào cũng có, nhưng bầu Giáo hoàng còn là dịp để toàn thể thế giới có cơ hội cùng nhau cầu nguyện cho và về những gì toàn thể Hội thánh đang chung lòng làm một việc cần thiết mang tính thánh thiêng, tốt lành. Đúng như lời vị thánh hiền từng viết cho cộng đoàn, với những câu, như:

            “Chúng tôi hằng tạ ơn Thiên Chúa về tất cả anh em.

Chúng tôi nhắc đến anh em trong lời cầu nguyện,

và trước mặt Thiên Chúa là Cha chúng ta,

chúng tôi không ngừng nhớ đến những việc anh em làm vì lòng tin,

những nỗi khó nhọc anh em gánh vác vì lòng mến,

và những gì anh em kiên nhẫn chịu đựng

vì trông đợi Chúa chúng ta là Đức Giêsu Kitô.”

(1Th 1: 3-5)

Hoặc, ở thư sau, thánh-nhân lại cũng viết:

            “Thưa anh em,

chúng tôi phải luôn luôn tạ ơn Thiên Chúa về anh em:

đó là điều phải lẽ,

vì lòng tin của anh em đang phát triển mạnh,

và nơi tất cả anh em,

lòng yêu thương của mỗi người đối với người khác

cũng gia tăng.”                                    

(2 Th 1: 3)

Nói khác đi, việc bỏ phiểu để bầu Giáo hoàng không quan trọng bằng tinh thần cầu nguyện và yêu thương khi toàn thể thế giới cùng chung lòng hướng về thành đô của Hội thánh để bày tỏ sự thương yêu, hoà hợp và vui thích. Đó là kết quả của đoàn kết, yêu thương chứ không phải của tác động bỏ phiếu để bầu và cử vị đứng đầu Hội thánh, thôi.

Nói tóm lại, điều quan trọng là: làm sao tạo được tình thần yêu thương trong hội thánh từ trên xuống dưới, và từ trong ra ngoài. Trong thánh hội. Ngoài cõi đời. Ở thế giới mà thánh hội của ta có bổn phận tiếp xúc để sống đời hài hoà có đoàn kết lẫn yêu thương.

Nơi nhà Đạo, nói về chuyện Đạo thì như thế. Thế còn, ở ngoài đời thì sao? Ngoài đời, có những chuyện để người nghe và người nói nhận ra được điểm son nhân biến cố, hoặc sự kiện hiện đại xảy đến với muôn người? Ngoài đời, cũng có những truyện tìm nhân vật đáng kể để nối ngôi vua đáng để bạn và tôi, ta nghe rồi ngẫm nghĩ về cuộc đời và sự đời, rất như sau:

“Chuyện kể rằng, một vị vua tài đức nọ giàu đức hạnh, nhưng không có hoàng tử nối ngôi. Vị vua nghĩ tới việc chiêu mộ những người trẻ tài đức để có thể kế vị ông sau khi ông qua đời.

Một ngày kia, vua cho mời tất cả các trẻ em từ 5 đến 12 tuổi vào hoàng cung. Vị vua giải thích cho các em ý định của ông là muốn tìm người tài đức để thay ông cai quản đất nước. Ông trao cho mỗi em một hạt giống và dặn các em rằng sau ba năm, các em hãy mang mỗi cây mà mình sẽ trồng đến trình diện tại cung điện. Sau khi nhận hạt giống, mỗi em đều nhiệt tình trồng hạt giống của mình và ngày đêm chăm sóc chúng với hy vọng là cây của mình sẽ lớn nhanh và có thể sinh hoa kết quả. Một số em nghĩ rằng, mình phải gây sự chú ý của nhà vua bằng cách làm cho cây của mình thật lớn và có hoa quả.            

Ðúng ngày đã hẹn, cả nước nhộn nhịp tiến vào cung điện để xem thử cây nào là cây đẹp nhất, có nhiều trái nhất, và để xem ai sẽ là vị vua tương lai cho đất nước. Quả đúng như dự tính, mỗi em đều mang đến cây mà mình đã trồng với nhiều màu hoa hương sắc. Người ta cũng thấy có những cây đã kết trái thật xum xuê. Nhà vua đi đến từng địa điểm để hỏi thăm các em, cách thức các em trồng cây. Sự hồi hộp và im lặng của đám đông càng tăng lên khi nhà vua tiến đến những cây tươi trái tốt; nơi mà nhiều người nghĩ rằng một trong số các em này sẽ được chọn là hoàng tử.

Thế nhưng, nhà vua vẫn tiếp tục đi qua và bỗng dưng ông dừng lại trước một cậu bé. Trên tay cậu bé là một chậu đất không cây. Thấy nhà vua đứng lại bên mình, cậu biểu lộ sự thất bại bằng dòng nước mắt chảy dài trên má. Nhà vua hỏi, "Tại sao con khóc?" Cậu bé thưa, "Con đã gieo hạt giống vào chậu đất này, con đã bón phân cho nó, con đã tưới nước cho nó hằng ngày, con đã che nắng cho nó và con đã làm nhiều cách để chăm sóc hạt giống của con, nhưng cuối cùng không có cây nào." Càng nói, cậu bé càng khóc lớn tiếng.                         

Nhà vua ôm cậu vào lòng và ra lệnh cho quân lính mời cậu lên chỗ cao danh dự. Giờ đây, trước sự sửng sốt của bao nhiêu người, và kể cả cậu bé, nhà vua bắt đầu lên tiếng. "Hôm nay, bệ hạ đã tìm được người mà bệ hạ mong đợi từ lâu. Cậu bé đây đã chân thật khi nhận sự thất bại của mình. Và thực đúng là như vậy. Vì tất cả hạt giống ta trao cho các con cách đây ba năm, chúng đã bị luộc chín cả rồi."

Nhà vua quay qua cậu bé và nói. "Con đã biết trung thành và trung tín trong việc nhỏ; con đã không bị ngai vàng và danh lợi mê hoặc; con đã cần mẫn chu toàn công việc của con với hết khả năng của mình. Ðó là điều ta mong muốn." Nhà vua nói tiếp, "Trên tay con là chiếc chậu đất không cây, nhưng chính trong trái tim con, con đã gieo hạt giống sự thật vào lòng mọi người hôm nay."

            Dù truyện kể chỉ nói lên đặc tính thật thà là đức tính cần thiết của những người tiếp nối công việc của vua quan/lãnh chúa, rất ở đời. Dĩ nhiên, các hồng y cử tri hay vị đắc cử Giáo hoàng cũng có thừa đức tính căn bản ấy. Nhưng truyện kể chỉ muốn nhắc nhở mọi người rằng: Sự thật sẽ giải phóng chúng ta. Giải phóng hết mọi người, dù trong Đạo hay ngoài đời.

Trần Ngọc Mười Hai

lại vương vấn

đôi ba tư tưởng,

kể cũng hơi thừa. 

Với nhà Đạo.