“Thà làm hạt mưa bay”

Chuyện phiếm đọc trong tuần thứ Ba Thường niên Năm C 27-01-2013

“Thà làm hạt mưa bay”
         “Ướt tóc em một ngày,

Còn hơn anh phải đợi,

Cuối đường chiều nắng phai.”

(Nhạc: Trần Thanh Tùng – Thơ: Lý Thiện Ngộ)

(1P 3: 13-14)

Có những chuyện đời chẳng ai nghĩ tới với những câu “Thà làm hạt mưa bay” chỉ để ướt tóc người em yêu. Hoặc: “làm giọt sương đêm” rơi rớt buổi chiều mềm muốn lắm cũng chẳng được. Có những việc động trời/khó tin, nhưng có thật sau đây:

            Hôm ấy một ngày khá đẹp trời, bần đạo thấy cuộc đời người có khá nhiều chuyện lăng nhăng/rắc rối chẳng ra sao, bèn làm một cuộc xục xạo trên mạng với điện thư coi xem có câu chuyện kể nào để phiếm không; bất chợt gặp một truyện kể khá ‘cứng’ như thế này:

            Truyện, là về tâm sự của cô học trò nọ ghi thư gửi thày mình với những giòng chữ như sau:

                        “Thày ơi, thày biết không:

Năm con lên 12 tuổi, mẹ con đánh con đến xảy thai trong nhà bếp, chỉ vì cái thai ấy là của người thân trong nhà! Năm lên trung học, mỗi khi vào lớp là con luôn dành ghế ngồi gần cửa, để kịp đến khi chuông reo là vọt chạy ra ngoài. Thế rồi, càng thêm tuổi con cứ thế lên lớp, không còn vấn đề ở lại gì hết!

Con nhớ mãi cái ông thầy cắc cớ dạy đại số cứ thấy bài con làm là cho điểm “F” ngay. Bực quá, mỗi lần nhận bài ông trả, con lại buột miệng đổi chữa “F” thành câu chửi thề, tục tĩu.

Một hôm ông bảo con mở bài trang 108 ra làm. Con cứ ngồi yên, chẳng mở trang nào hết  khiến ông nhìn thấy bèn quát tháo:

-Đồ khốn kiếp! Nếu em không mở sách học, thì hãy cút khỏi nơi đây ngay lập tức.

Nghe thế, con bèn ung dung trả lời:

-Thầy chẳng có quyền gì đuổi tôi cả. Hiệu trưởng bảo tôi ngồi lớp này thì tôi ngồi, chứ tôi có chọn lớp thày đâu mà đuổi với xả làm gì chứ!

Ông thầy thấy vậy bèn nổi cơn tam bành, cầm cuốn sách ném lên bàn rồi quát:

-Đồ hỗn! Cút khỏi đây ngay lập tức. Nếu không, tôi sẽ gọi giám thị lên cho mà xem.

Bắt chước thái độ của ông, con cũng cầm sách ném xuống sàn nhà và văng tục.

Thật ra, khi đó con có mở trang 108 hay 208 gì cũng thế. Vì con đâu đọc được chữ tiếng Anh nào chứ. May cho con, là sau ngày con được Thầy tận tâm giúp con rất nhiều, như khi chấm bài, thay vì cho con điểm ‘F’ như ông ấy, Thầy vẫn trao bài cho con rồi nhỏ nhẹ hỏi:

-Em có muốn thầy giúp gì em không?

Thoạt đầu, dù rõ ràng đã nghe thầy hỏi, con vẫn giả tảng làm ngơ không nói gì, bởi khi đó con rất hận đàn ông. Nhưng, qua cung cách bình dị về lời nói lẫn nụ cười khoan dung cộng với tính kiên nhẫn và cách phục sức của thầy, tất cả đã tác động lên con rất nhiều. Bởi thế nên, con chấp nhận để thầy giúp đỡ. Cũng từ đó, thầy đã bỏ biết bao thời giờ để kèm bài cho con, chăm chút từng ly từng tí. Khi thì ngồi cạnh, lúc thì thầy lại đứng sát gần bên con để cùng con tập đọc, tập làm tính nhân/tính chia đơn giản, chứ không phải toàn những bài đại số rắc rối. Rất ít khi chỉ bài cho con mà thầy lại đứng chắp tay sau lưng, xỉa xói hoặc nói lời nặng nề khiến con khó chịu. Thầy đã quá cực nhọc vì con.

Hôm nay, con trở thành nhà văn khá nổi cũng là nhờ có thầy dẫn dắt. Sách con viết, tờ New York Times liệt vào một trong các sách bán chạy nhất trong năm. Nên hôm nay, con xin tặng những giòng chữ này là để ghi nhớ công ơn của Thầy” (phỏng theo truyện kể số 90 “Ngực Xé, Tim Lủng trong “Chút Mắm Muối Cho Bữa Cơm Hàng Ngày” Lasan.org tr.162-163)

Thế đấy, là lời lẽ của nhà văn nọ đã tâm sự với người thầy mình. Thế đấy, là cung cách của nhà mô phạm đã xử thế rất phải lẽ. Còn, đây là tâm sự của nhà thơ từng viết đôi giòng nhạc lại cũng khác:

“Thà làm giọt sương đêm,

Ướp mắt em hương buồn

Còn hơn ôm giấc mộng

Chập chờn của ánh trăng”

(Trần Thanh Tùng, bđd)

“Thà làm giọt sương đêm” hơn “ôm giấc mộng chập chờn”, phải chăng đó là tình tự của người anh/người chị trong thánh hội đang có quá nhiều chuyện rắc rối về sống đạo cho phải phép?

“Thà làm giọt sương đêm” hơn “chập chờn ánh trăng”, phải chăng đây cũng là tình tự của ai đó hôm nay lại thấy rõ ưu tư đọng lắng nơi bạn đạo? Ưu tư, xin được gửi đến đấng bậc mô phạm ở Sydney, để rộng đường dư luận. ưu tư vỏn vẹn mỗi thế này:

“ Vừa qua ở Úc, đã xảy ra chuyện: nhà cầm quyền Sydney quyết đòi các linh mục Công giáo Úc có trách nhiệm mục vụ phải cung cấp thông tin chính xác về những gì mình làm hoặc chấp nhận ra toà làm chứng cho các vụ lạm dụng tình dục nghiêm trọng mình từng nghe ở toà giải tội. Giả như, cơ quan lập pháp Úc đồng ý thông qua đạo luật nào như thế, thì sự thể sẽ ra sao, với nhà Đạo? Linh mục Công giáo có buộc phải tuân thủ luật đời đến thế không? Xin chỉ giáo để giải toả nỗi thắc mắc cứ lảng vảng trong đầu rất nhiểu người.”

Vấn đề này khá nghiêm trọng. Nghiêm trọng, bởi cứ hỏi: có chăng ứng xử nào xuất từ nhà đạo khả dĩ đưa ra ít/nhiều nhượng bộ về luật Hội thánh? Câu hỏi được gửi đến nhiều đấng bậc, cách riêng là Lm John Flader, đức thày phụ trách mục hỏi/đáp trên tờ The Catholic Weekley hầu có câu trả lời thỏa đáng, rất chính mạch. Và, đức thày có ý kiến, như sau:

“Chuyện này, nay đã được chính quyền cố ý phổ biến cho dân thấy những khúc mắc tình dục mà một số linh mục đã vướng phải. Thế nên, tôi nghĩ đây là một trong các vấn đề khá phức tạp, muốn giải quyết cho thoả đáng trước nhất cũng nên cứu xét một vài sự kiện thật nhuần nhuyễn.

Trước tiên, là qui định nền tảng của Hội thánh: linh mục không thể và không bao giờ được tỏ bày cho ai biết bất cứ điều gì các ngài nghe được ở toà cáo giải. Đó là ‘dấu ấn tuyệt mật’ ta không thể loại bỏ khỏi bí tích xá giải, được. Sách Giáo lý Hội thánh Công giáo từng khẳng định: “Do yếu tố tế nhị và sự cao đẹp mục vụ cũng như để tôn trọng người phạm lỗi, Hội thánh quyết: linh mục nào nghe tội của người xưng, buộc phải tuyệt đối giữ bí mật về các lỗi phạm người xưng thú; bằng không, sẽ chịu hình phạt nghiêm trọng. Linh mục, một khi đã nghe tội của người xưng rồi, đều không được phép sử dụng điều mình nghe/biết về đời sống của người ấy cho bất cứ dụng đích nào, cũng thế. Bí mật này không có luật trừ. Và, Hội thánh gọi đó là ‘dấu ấn tuyệt mật của bí tích giải tội’. Sở dĩ giáo hội gọi như thế, vì những điều người xưng nói cho linh mục biết, đều được bí tích giải tội ‘khằng’ thành bí mật tuyệt đối.” (xem. GLHTCG đoạn 1467).

Ngoài ra, Giáo luật có đoạn cũng nói rõ về ‘bí mật toà cáo giải’ thì bất kỳ là ai cũng không được phép tiết lộ cho đệ tam nhân biết. Thế nên, trong bất cứ trường hợp nào đi nữa, linh mục ngồi toà tuyệt đối không được phản bội người xưng vì bất kỳ lý do nào, bất cứ lời lẽ hoặc phương cách nào cũng thế”. (xem Giáo luật khoản 983, câu 1).          

Và điều khoản sau đó còn ghi rõ: ‘Luật Hội thánh cấm tuyệt các vị linh mục giải tội không được phép sử dụng những điều nào mình nghe ở toà giải tội, khả dĩ gây tổn hại cho người xưng dù linh mục ấy không thấy có mối nguy hiểm nào, khi tiết lộ bí mật ấy ra.’ (xem Giáo luật khoản 984 đoạn 1).

Hỏi rằng: Nếu tiết lộ, thì hình phạt sẽ nghiêm trọng đến thế nào giả như có linh mục nào đó vi phạm dấu ‘khằng’ tuyệt mật này? Câu trả lời, là: linh mục nào trực tiếp vi phạm dấu ‘khằng’ tuyệt mật của bí tích giải tội, sẽ bị ‘dứt phép thông công‘, mà chỉ có Đức Giáo Hoàng mới chuẩn chước án đó mà thôi. Những ai vi phạm luật ấy một cách gián tiếp, sẽ bị luận phạt tuỳ mức độ nghiêm trọng của tội.’ (xem Giáo luật khoản 1388 câu 1).

‘Dứt phép thông công’ là hình phạt đưa ra, nếu linh mục nào chỉ cần vướng mắc một lần thôi cũng đủ để bị án ấy, không cần phải chờ phán quyết của giám mục chủ quản của mình. Vậy nên, nếu linh mục nào lại cả gan vi phạm ‘dấu ấn tuyệt mật’ này, thì vị ấy tự động bị ‘dứt phép thông công’ ngay tức thì. Điều này có nghĩa: sự việc này do giáo luật qui định, nên không cần cứu xét gì thêm. Hậu quả của việc ‘dứt phép thông công’ sẽ là: linh mục phạm pháp, không được cử hành Tiệc thánh, không được cử hành nghi thức hoặc nhận lãnh bất cứ bí tích nào, kể cả bí tích giải tội, hoặc thi hành công việc thừa tác của mình cho đến khi hối cải và đền bù tội lỗi cho thật xứng.’(xem Giáo luật khoản 1331, câu 1).

Thêm vào đó, muốn gỡ bỏ án phạt ‘dứt phép thông công’, thì chỉ mỗi Đức Thánh Cha mới làm được việc ấy thôi. Thật ra, chỉ một số tội cực trọng mới kéo theo hình phạt ‘dứt phép thông công’ do Đức Thánh Cha giải quyết. Và, đây là một trong các trường hợp như thế’.

Lâu nay, Hội thánh coi việc vi phạm dấu ấn tuyệt mật toà cáo giải’ là sự việc cực kỳ nghiêm trọng. Các linh mục khi chịu chức, đều biết rõ chuyện này. Bởi thế nên, các ngài sẽ chẳng bao giờ chịu tiết lộ cho sở cảnh sát hoặc nói cho toà án biết những gì mình nghe được từ người xưng. Nếu các linh mục bị toà án ngoài đời bắt phạt tù đi nữa vì mình quyết giữ im lặng tuyệt mật, thì chắc chắn một điều, là các ngài sẽ vui lòng chịu ngồi tù, thôi.

Hỏi rằng, làm sao sự việc này lại nghiêm trọng đến thế? Lý do, là vì nếu Hội thánh không bảo mật những gì linh mục nghe/biết ở toà giải tội, thì còn ai tin vào linh mục nữa. Và, giáo dân sẽ không còn cất công đi xưng những gì khả dĩ biến họ trở thành kẻ phạm pháp. Cũng giống như người bệnh tin vào bác sĩ, tâm lý gia, luật sư hoặc các vị cố vấn, ai ai cũng giữ bí mật trong lòng những gì thân chủ mình cho biết. Linh mục thì cũng thế. Nếu như, linh mục nào không giữ bí mật những điều mà người xưng kể cho đấng giải tội nghe, tức: bí mật bị “bật mí” rồi, thì còn ai chịu tìm đến với linh mục mà xưng thú; và, còn ai tin vào linh mục nữa. Giả như Hội thánh không giữ bí mật toà giải tội, thì giáo dân cũng sẽ thôi không còn đến xưng những tội mình phạm với linh mục ngồi toà nữa.

Nói tóm lại, ‘bí mật toà giải tội’ là điều cực kỳ quan trọng đối với người đi Đạo. Và, Hội thánh cũng sẽ không thay đổi luật này; hoặc, cũng sẽ không đưa ra luật trừ nào hết, về chuyện đó. Nhờ thế, ta mới thở phào nhẹ nhõm.’ ( x. Lm John Flader, The Catholic Weekly 25/11/2012 tr.10)

Xem thế thì, câu trả lời của bậc ‘mô phạm’ nhà Đạo ở giáo phận Sydney, hẳn đã luôn mang tính chính mạch. Chính mạch hơn, lại có nhận định thêm của Đức Giám Mục Julian Porteous, Giám mục Phó giáo phận Sydney như sau:

“Trong cuộc họp báo diễn ra ở Sydney ngày 13.11.2012 vừa qua, Đức Hồng Y George Pell đã tái khẳng định: Giáo huấn Hội thánh Công giáo luôn dạy rằng: về “bí mật toà cáo giải’, không một ai được phép vi phạm. Sách Giáo lý Hội thánh Công giáo đã trích giáo luật ở điều khoả 983 câu 1 có ghi rõ: “Sẽ là tội cực kỳ nghiêm trọng, nếu như linh mục xá giải lại phản bội người xưng bằng bất cứ hình thức hoặc phương cách nào đi nữa, dù ngài có dùng lời lẽ nào đi nữa hoặc viện dẫn bất kỳ lý do hoặc cung cách nào đi nữa, cũng thế thôi.” (x.GLHTCG đoạn 2490)

Theo đó thì, bất cứ linh mục nào cũng không thể phá vỡ bí mật này, dù chỉ để cứu vãn sự sống hoặc bảo vệ thanh danh của mình, cũng không thể loại bỏ tính bí mật ấy cả vào trường hợp để phản bác một án phạt nào cũng thế. Hội thánh dạy rằng: linh mục không thể bị luật pháp ngoài đời buộc mình tiết lộ cho người khác biết các bí mật mà người xưng đã cho ngài biết; cũng như sẽ không bị ràng buộc bởi bất cứ lời thề nào tương tự tại toà án, hết. Thành ra, không thể phá luật Đạo để giúp lệ đời, bằng cách tiết lộ chi tiết về lạm dụng tình dục của bất cứ một ai. Thế nên, linh mục Công giáo không được phép tiết lộ nội dung xưng thú một cách trực tiếp như lập lại lời xưng của hối nhân; hoặc bày tỏ cách gián tiếp bằng dấu hiệu, lời nói hoặc hành động nào cũng không được. Thêm nữa, bất cứ linh mục nào cũng không được sử dụng điều mình nghe/biết ở toà cáo giải cho bất kỳ dụng đích nào.

Luật pháp Úc vẫn bảo vệ quyền của linh mục không buộc phải tiết lộ những gì mình nghe ở toà giải tội. Năm 1989, có một dự luật được thông qua thành luật tiểu bang NSW từng minh định: “Bất cứ ai đang là hoặc từng là giáo sĩ ở bang NSW thuộc bất cứ giáo hội hoặc giáo phái nào cũng đều có quyền khước từ việc tiết lộ những gì người xưng đã nói cho các ngài nghe các lỗi/tội về Đạo hoặc nội dung các lỗi cùng tội mình đã xưng với linh mục”.

Linh mục giải tội bao giờ cũng biết cách khuyên nhủ người có vấn đề này khác hãy tìm sự giúp đỡ ở ngoài toà giải tội. Linh mục nào nghe lời xưng thú của một linh mục nào khác sẽ khuyên hối-nhân linh-mục ấy hãy đối đầu với khó khăn và trình lên thượng cấp.

Linh mục giải tội, có bổn phận không chỉ với hối nhân thôi, mà cả với nạn nhân cũng như cộng đoàn nói chung. Bởi thế nên, linh mục giải tội phải đưa ra lời khuyên theo cùng một đường lối và, nếu cần, có thể ngưng việc xá giải.

Xưng thú tội lỗi, không là và cũng không thể là phương tiện để ai đó dùng nó mà che đậy sự thật và giấu diếm những sai trái do mình vướng mắc. Trái lại, đó là cách thức để hối nhân đối đầu một cách thật thà và lương thiện với những lỗi/tội nào mình từng vướng mắc. Thành thật hối lỗi, sẽ giúp người xưng cố gắng ‘chỉnh sửa những sai trái’ mình phạm phải.

Đằng khác, tín lý Công giáo luôn nói rõ: tội của hối nhân sẽ không được xá giải trừ phi người xưng đã thực sự buồn sầu và quyết hối cải tự đáy lòng mình; và cương quyết là mình sẽ không tái phạm tội nữa. Thông thường, người ngoài Đạo không hiểu được chuyện này, vì thế nên, người ngoài Đạo hay có nhận xét này khác, nhiều khi cũng không đúng.

Nói tóm lại, linh mục bắt buộc phải giữ bí mật toà cáo giải và không một ai được phép phá bỏ luật ấy. Nếu luật dân sự ngoài đời đòi hỏi linh mục nào đó phải phá bỏ ‘dấu ấn tuyệt mật toà cáo giải’, thì linh mục ấy phải khước từ vì lý do lương tâm. Xem như thế, thì các linh mục ngoan cường sẽ nhạy bén về vấn đề này; đồng thời, biết cách khuyên nhủ hối nhân tuân theo những điều ghi trên. Vấn đề nghiêm trọng và tế nhị như thế, Hội thánh bao giờ cũng công nhận trách nhiệm dân sự của mình”. (x.Gm Julian Porteous, Why a priest cannot  break the sacred seal, The Catholic Weekly, 25/11/12 tr.16)

Tinh tế và bén nhạy, vẫn là chuyện của nhà làm luật và thi hành luật. Chí ít, là luật Đạo từng có bề dày lịch sử về các vấn đề tương tự. Mọi chuyện đều rõ như ban ngày; và cũng rất “cổ điển” ngay từ thời Hội thánh được dựng xây, thành lập. Xã hội ngoài đời có luật dân sự, thì giáo hội trong Đạo cũng có luật lệ đặt ra cho người đi Đạo.

Vần đề đặt ra ở bang New South Wales, Úc đã kéo theo một số nhận định của các đấng bậc ngoài Công giáo, cũng rất nhiều. Như: Gm Davit McCall là đấng bậc chủ-quản giáo-phận Anh giáo ở Adelaide, Nam Úc từng có 25 năm kinh-nghiệm quản-cai giáo phận, có cho biết: “Việc bảo vệ con trẻ là chuyện sống còn”. Nhưng, vấn đề là: ‘bí mật toà cáo giải’ có ngăn trở việc này không? Theo tôi, thì không”.

Trong khi đó, thày tư tế Jeremy Lawrence thuộc nhóm Great Synagogue của Do-thái-giáo ở Úc cũng bày tỏ:

“Có lẽ công chúng sẽ không tìm đến với linh mục để được giúp đỡ và chỉ dẫn nữa, nếu họ bị đưa ra làm đề tài bôi nhọ. Cố vấn và khuyên bảo người khác cũng thế, nhất định phải bảo mật và được quân-bình-hoá với các quyền khác. Đạo chúng tôi dạy rằng: việc thú tội bằng lời, luôn cần phải hối cải. Tôn giáo của chúng tôi, không có ‘dấu ấn tuyệt mật toà cáo giải’ gắt gao như bên Công giáo; nhưng, các thày tư tế của chúng tôi vẫn bị ràng buộc bởi cùng một biện pháp bảo mật, khi các thày khuyên bảo bất cứ ai. Làm gì, cũng nên phù hợp với luật pháp nước mình. Nhưng, không vì thế mà điều này lại bị lung lạc để rồi coi đó như giấy phép thuận cho vị mục tử tha hồ tiết lộ cho quảng đại quần chúng biết rõ hành xử có tính ‘ăn tươi nuốt sống’ mọi người trong khi các thày có trách nhiệm phải chăm lo cho quần chúng, nữa.” (xem Multi-faith Solidarity on Confessional Seal, The Catholic Weekly, 25/11/12 tr.1)

Khẳng định theo qui cách của đấng bậc trong Đạo, về Đạo, thì như thế. Diễn đạt theo thơ văn/nghệ thuật kiểu người đời về bức bách trong đời có thể sẽ khác. Khác, như lời hát ở đây:

                        “Thà như bướm bay phiêu du trong đời

                        Còn hơn anh phải nói yêu em.

                        Thà làm ngọn thôn xanh cứ đứng im trong đời,

                        Còn hơn em hứa hẹn lời viễn vông.”

                        (Trần Thanh Tùng - bđd)

‘Thà như thông xanh đứng im trong đời’ còn hơn ‘hứa hẹn lời viễn vông”, phải chăng đó là cố vấn/khuyên bảo thực tế ở đời? Thực tế với thực tại ở đời, luôn có những lời khuyên như truyện kể ở bên dưới để kết luận bài luận phiếm khô khan, hôm nay. Truyện, là chuyện về lá thư riêng của ai đó, nay được phát tán tràn lan trên mạng bằng đầu đề ‘Lời Cha dặn con’ như sau:

            “Các Con thân mến,

            Khi viết điều này, cha dựa trên 3 nguyên tắc:

-Đời sống là vô thường, không ai biết trước mình sống được bao lâu, có những việc cần nếu được nói sớm để hiểu, thì hay hơn.

-Cha là cha của các con, mà lại không nói ra thì chắc không ai cho các con biết rõ việc này!

-Đây là kết quả của bao năm xương máu, cộng với kinh nghiệm thất bại đắng cay trong đời cha ghi nhận được. Nó sẽ giúp các con tránh được lầm lẫn trên đường trưởng thành.

Dưới đây là những điều nên ghi nhớ trong cuộc đời:

1. Nếu có ai đối xử với các con không tốt, đừng để tâm đến chuyện ấy làm gì cho mất thời giờ. Vì trong cuộc đời này, không ai có bổn phận phải xử tốt với các con hết, ngoại trừ cha mẹ các con. Nếu có người xử tốt với các con, ngoài việc các con phải biết ơn/trân quý, các con cũng nên thận trọng, vì người đời làm gì cũng có mục đích, chớ vội vàng cho họ là bạn tốt của mình ngay.

2. Không ai là người không thể thay thế được; không có vật gì để ta nhất thiết sở hữu, bám vào nó. Nếu hiểu rõ nguyên lý nầy, thì về sau trong đời, lỡ bạn đời mình không còn muốn đi trọn cuộc đời, hay vì lý do gì nào đó, các con mất đi những gì mình trân quý, cũng nên hiểu rằng: đó cũng không là tận thế.

3. Đời người thật ngắn, nếu ta lãng phí thời gian, thì mai rày hiểu được sẽ thấy quãng đời đó sẽ bị mất đi một cách vĩnh viễn! Thế nên, nếu ta biết trân quý sinh mạng mình càng sớm, thì ta càng tận hưởng đời mình nhiều hơn. Mong ước được sống trường thọ, chi bằng hãy cứ tận hưởng đời mình ngay lúc này.

4. Trên đời, chẳng có tình thương bất diệt. Ái tình là cảm xúc nhất thời, cảm xúc ấy sẽ theo thời gian và hoàn cảnh mà đổi thay. Nếu người yêu mà các con tưởng là bất diệt bỏ đi, hãy nhẫn nại để thời gian trôi qua, tâm tư mình rồi cũng từ từ lắng đọng, khổ đau cũng từ từ phai nhạt. Không nên ôm ấp ảo ảnh về yêu thương, cũng không nên quá bi luỵ vì thất tình.

5. Trên thế giới, nhiều người tuy thành công, nổi tiếng mà chẳng học hành gì nhiều hoặc có bằng cấp cao, nhưng điều đó không có nghĩa là: chẳng cần học, cũng sẽ thành công. Kiến thức mình đạt được là do giáo dục/học hành, là vũ khí trong tay. Ta lập nên sự nghiệp với bàn tay trắng, nhưng trong tay không thể không có tấc sắt. Nên nhớ kỹ điều ấy!

6. Cha không yêu cầu các con phải phụng dưỡng cha trong quãng đời còn lại. Ngược lại, cha cũng không thể bảo bọc các con được nữa. Khi các con trưởng thành, sống độc lập, thì đó là lúc cha đã làm tròn thiên chức của cha. Sau nầy các con giàu/nghèo, có cơm ngon, áo đẹp hay không là trách nhiệm của các con, mà thôi.

7. Các con có thể yêu cầu mình giữ chữ TÍN, nhưng không thể bắt người khác phải giữ chữ TÍN với mình. Các con có thể yêu cầu mình phải đối xử TỐT với người khác, nhưng không thể kỳ vọng người khác phải đối xử TỐT với mình. Mình đối xử với người khác thế nào, không có nghiã là người ấy sẽ đối xử lại với mình hệt như thế. Nếu không hiểu rõ điều nầy, sẽ tự chuốc lấy phiền toái cho riêng mình.

8. Trong mười mấy, hai mươi năm nay, tuần nào cha cũng mua vé số, nhưng nghèo vẫn  nghèo, điều nầy chứng tỏ: muốn phát đạt, phải siêng năng cần mẫn mới khá lên được. Trên thế gian không có cái gì miễn phí cả.

9. Sum họp Gia đình, người thân là duyên phận, nên kiếp nầy ta sống chung với nhau bất luận là bao lâu, như thế nào, hãy trân quý thời gian ta chung sống;vì kiếp sau, dù thương hay không, ta cũng không có dịp gặp lại nhau nữa đâu.” (trích điện thư tràn đồng trên mạng)

Lời khuyên của ông bố ở trên, nghe cũng hay và cảm động. Nhưng, vấn đề là: người con và người đời như bạn và tôi, ta nhận định thế nào về lời khuyên khả dĩ thực hiện được và nó sẽ bền lâu bao nhiêu, đó mới là vấn đề.

Vấn đề người thời nay hay đặt, là hỏi rằng: được bao người tìm đến với các đấng bậc để được nghe lời khuyên nhủ không, đó mới thành chuyện. Nay, cũng nên về với lời vàng kinh sách để nhớ. Nhớ rằng, đấng thánh hiền nhà đạo đã có lời khuyên nhủ các đấng bậc từng hy sinh cuộc đời mình để vừa tự thánh-hiến, vừa chẳng sợ quyền lực nào có thể làm hại mình, như sau:

“Ai làm hại được anh em,

nếu anh em nhiệt thành làm điều thiện?

Mà nếu anh em chịu khổ vì sống công chính,

thì anh em thật có phúc!

Đừng sợ những kẻ làm hại anh em

và đừng xao xuyến.”

(1P 3: 13-14)

Khổ sở hơn, là trường hợp vì tuân giữ dấu ấn tuyệt mật toà cáo giải, đó mới khó. Mới, can trường chịu áp lực cả từ trong lẫn ngoài vì lý tưởng cao đẹp của Đạo. Chịu bức bách, áp lực như thể lời ca người nghệ sĩ khi xưa từng đề nghị :

           

“Thà một mình yêu anh
Với nỗi đau âm thầm
Và em ôm giấc mộng
Ngàn đời mong có nhau.  

(Trần Thanh Tùng, bđd)

Cuối cùng thì, triết lý của người đời vẫn cứ là:  

“Thà như lá rơi
Lênh đênh trên mặt hồ
Anh ơi! Anh có biết không anh?
Thà như bướm bay
Phiêu du trong dòng đời
Còn hơn em phải nói yêu anh!
Thà làm ngọn thông xanh
Cứ đứng im trong đời
Còn hơn anh hứa hẹn lời viển vông.
(Trần Thanh Tùng, bđd)

Mưa bay nhà Đạo, có thể và có lẽ sẽ là ân huệ gửi đến với em, với anh và với mọi người để chứng tỏ rằng mọi sự còn đó, chẳng có gì phải bi quan. Chí ít, là chuyện ‘ướt tóc’ em, chỉ một ngày. Hay một đời. Suốt kiếp người.

Trần Ngọc Mười Hai

Lại tự nhủ lòng mình như thế,

Trong những ngày lãng đãng xa quê,

cũng vẫn gần.

                       

“Kiếp sống, hẩm hiu, đời giang hồ,”

Chuyện phiếm đọc trong tuần lễ thứ Hai thường niên năm C 20-01-2013

“Kiếp sống, hẩm hiu, đời giang hồ,”
         “Cất tiếng hát, hát quên chuyện đời.

Tiếng hát xé tan làn mây đem gieo rắc

đến chân trời nào đâu.”

(The Animals - The House of the Rising Sun

Khánh Băng - Chiều Vàng Với Mái Nhà Tranh)

(Lc 21: 28)

Quá đáng chăng, nếu bảo rằng: đời sống con người, thời buổi này, khác nào lời ca của ban “The Animals” nổi tiếng hồi thập niên ’50. Ban nhạc này, nổi tiếng đến độ người nghệ sĩ nhạc trẻ tên Khánh Băng lại đã cảm hứng đặt lời cho bài hát trên bằng những câu ca rất ấm ức, như sau:

            “Chiều vàng, nhẹ rơi, khắp chân trời.

            Thấp thoáng, cánh chim, về nguồn.

            Dưới ánh nắng, nhà tranh, quá tiêu điều

            Bao nhiêu năm, hiên ngang đứng trơ nhìn chiều rơi.”

            (The Animals – bđd)

“Đứng chờ chiều rơi” hay “nhà tranh quá tiêu điều”, “về nguồn”… đều là tiếng nhạc bịn rịn, hẩm hiu, giang hồ.

Có điều là, sau hơn nửa thế kỷ, nay cuộc đời con người ở thị thành hay chốn thôn quê dù không còn căn nhà tranh có mặt trời rất đang lên vẫn thấy hiện tượng lạ, rất ấm ức. Mặt trời ở đây, lên/xuống đâu không thấy, chỉ thấy những hiện tượng buồn bã, cũng rất lạ, như tin tức ở thị thành xứ Hoa Kỳ lại đã bắn lên mạng thông tin như sau:

“20 trẻ em, 6 người lớn và tay súng giết người đã chết trong một vụ tấn công bằng súng máy tại một trường tiểu học ở tiểu bang Connecticut, truyền thông Hoa Kỳ vừa cho biết.

Các trẻ còn nhỏ tuổi nằm trong số nạn nhân tại Trường Tiểu học Sandy Hook ở Newtown, như Associated Press đã đưa tin. Trước đó, tin tức có cho biết một tay súng đã bị giết và ba người khác được đưa đi bệnh viện, cấp cứu.

Cảnh sát sở tại đã không bạch-hoá danh tánh của tay súng nói trên, nhưng các quan chức ở đây có nói với giới truyền thông Hoa Kỳ rằng: đó là một thanh niên 20 tuổi con của nữ giáo viên trong trường, cũng thiệt mạng.

Trước đó có tin cũng có tin đưa ra là: tay súng ấy chính là thanh niên 24 tuổi tên Ryan Lanza nhưng quan chức giấu tên sau đó có nói là em trai của anh này, Adam, mới là nghi phạm.

Thống đốc tiểu bang Connecticut là Dan Malloy coi đây là "một thảm kịch không thể diễn tả được bằng lời" và chính ông đã gặp người nhà của nạn nhân, để an ủi.” (xem tin BBC Tiếng Việt 14/12/2012)

            Gọi, “đây là thảm kịch không sao diễn tả được bằng lời...” là sao thế? Thảm kịch đời người hay cuộc đời đầy những kịch bản rất thể thảm, khi mặt trời vẫn cứ mọc mỗi buổi sáng, tại sao vậy? Thảm kịch hay thảm cảnh là do đâu mà ra? Phải chăng, do người đời không nghe biết những điều mà thánh sử Luca hôm trước từng cảnh báo? Phải chăng, người đời vẫn cứ quên sót những lời cảnh giác đanh thép, rất như sau:   

            “Khi những biến cố ấy

bắt đầu xảy ra,

            anh chị em hãy đứng thẳng

và ngẩng đầu lên,

vì anh chị em sắp được cứu rỗi.”

(Lc 21: 28)

Thật ra thì, những điều được thánh Luca ghi chép về sự kiện và lời lẽ Chúa nói đến, không hẳn chỉ là và cứ mãi là những:

“Tiếng hát xé tan làn mây đem gieo rắc

đến chân trời nào đâu.

Nếu biết thế, kiếp sau,

thề xin làm vách lá dưới mái tranh nghèo nàn,

Sớm tối, gió sương đượm mầu phong trần,

nhưng không hay trước cuộc tình đổi thay.”

(The Animals – bđd)

Đúng hơn, phải nói như đấng bậc nọ ở Úc từng nhận định về ý nghĩa của sầu buồn như sau:

“Thế giới, nay gồm đầy những chuyên gia binh bị, kinh tế và triết học. Về binh bị, có người biết cả cách-thức áp-đặt dân chủ/hoà bình lên người khác, dù người khác vẫn không cần. Về kinh tế, có vị cứ nói chính mình sẽ chỉnh sửa mọi khủng hoảng tiền bạc do họ tạo ra. Với triết học, có vị lại nghĩ mình cũng thông thái nên đã biết hết mọi sự và làm được mọi việc. Còn nơi ta, đã có nhà thơ chỉ muốn cho nguồn thơ của mình thai nghén giáng hạ và sinh ra hầu biến đổi con người từ bên trong, để thấy rằng trẻ thơ đã sinh hạ, đến với ta. Và mỗi lần ta nhận ra Nguồn Thơ Trẻ nay đã đến, ta sẽ tin vào tương lai/mai ngày mà thế giới không thể nào trao tặng được. Làm như thế, ta sẽ sống Nguồn Thơ rất hy vọng và mong chờ.” (x Lm Kevin O’Shea, Suy Niệm Lời Ngài Chúa Nhật Thứ Nhất Mùa Vọng 02/12/2012)

Hiểu Trời Thơ nay Giáng Hạ, là hiểu rõ nỗi thống khổ của Đức Chúa ngang qua việc Ngài mặc lấy thân phận khổ ải, tủi nhục như con người ngang qua bạo lực, uất ức, đúng như đấng bậc ở Úc thêm một lần nữa, đã nhận xét như sau:

“Vương quốc Nước Trời là Trời Thơ của Chúa nay mặc xác thể phàm trần, đến để sống với ta. Trời Thơ đến với ta, Ngài đã biến cải thế giới của ta thành thế giới của Nguồn Thơ có sự sống, giống như ta. Trời Thơ của Chúa, lại cũng chấp nhận cuộc sống như ta. Chấp nhận cho cả lịch sử lẫn giao ước, cùng có nhu-cầu chậm bước vẫn nhẫn nhục, giống hệt ta. Trời Thơ, cũng giàn giụa nước mắt than khóc nhiều như ta từng khóc than nhiều lúc quyết kiếm tìm cho ra đúng ngôn từ, nên đôi lúc cũng lạc loài, biến dạng, bị từ khước.

Mặc lấy xác phàm loài người, Đức Chúa cảm nghiệm nhiều điều giống hệt Nguồn Thơ, những là: lạnh nhạt, yếu kém cho chí khước từ, báng bổ. Ngài đã trải nghiệm mọi vật vã, lưu lạc đến nỗi chết. Và, Ngài cũng gặp cảnh huống ghen tuông, chối bỏ và trầm luân, lưu lạc, và Ngài sống những khoảnh khắc ở đó thân xác tuy lớn lao nhưng tăng trưởng rất chậm.                        

Mặc lấy xác phàm để sống như con người bằng xương thịt, là đi vào với thế giới ngôn ngữ, diễn tả bằng ngôn từ của con người. Vào với thế giới của ngôn ngữ, Chúa cũng trải qua các giai đoạn tiến triển trong tạo dựng. Có trao đổi, hỏi han. Có, tham gia trở-thành tâm-điểm để người khác cứ theo đó mà tin. Có tụ điểm đối chọi, để ta nhận ra động-lực thúc giục ta hãy sống vững chãi, ngõ hầu đi vào quan hệ đặc biệt với người khác, để biết mình và biết người.

Chúa mặc lấy xác phàm làm người, Ngài tạo dựng chính mình Ngài để trở thành Con Người như ta, ở trong ta. Và, giữa ta. Ngài viết lên Bài Thơ nơi da thịt, xác phàm làm người của chính ta. Không có Tin Mừng nào lại trình bày sự việc Chúa Nhập Thể cách đột ngột, như hồi nào. Chúa Nhập Thể để đến với con người, là Ngài có chuẩn bị, từng chi tiết, rất như Thơ.

Có chuyển tiếp dẫn đưa con người đến giai-đoạn tháp-nhập vào với người để hiện diện với đời, chứ không chỉ mang tính thiêng liêng, linh đạo, tri thức. Chẳng linh-đạo nào lại có thể hiện diện ở với thế giới của con người bằng xương thịt, trừ Chúa ra. Nguồn Thơ Chúa Nhập thể, là Ngài mặc lấy xác phàm nhưng Ngài vẫn 100% là Thiên Chúa và 100% là con người, cùng một lúc.” (x. Lm Kevin O’Shea CSsR, bđd)

            Đó chính là vấn đề của con người. Ở vào thời buổi nhiễu nhương, đầy chết chóc. Nếu không tin, thì bạn và tôi ơi, ta cứ ghé mắt xem báo/đài nói những gì về cuộc sống. Chắc chắn, báo đài toàn nói và toàn kể về những chuyện giết chóc, sầu buồn, ai oán, mãi không thôi.

            Truyền thông báo đài ngoài đời thì như thế. Thế, còn giới nhà Đạo thì sao?

            Để trả lời, cũng nên thử nghe tường trình của đấng bậc rất nổi cộm ở Sydney, là lm Chris Riley, một linh mục chuyên lo cho trẻ bụi đời, lây lất ở ngoài đường phố, có những lời như sau:

“Hơn 20 năm, làm việc suốt để phục vụ và giúp đỡ cho lớp trẻ sống ngoài đường, tôi vẫn cứ khuyên các em hãy lo mà thông hiểu và hiên ngang giáp mặt các thách thức mà họ thường gặp mỗi ngày, trong đời.

Tôi không chủ trương bênh vực các em về những động thái xấu xa các em vẫn phạm phải. Tuy nhiên, nếu ta tin rằng trong thông cảm biết được gốc gác của các trẻ em từng xuất phát ra bên ngoài như thế nào, ta mới có được chính sách đúng đắn khả dĩ giúp các em hơn là ngồi đó gây trở ngại cho chúng.

Nước Úc luôn cần thiết đặt ưu tiên cao nhất cho việc giúp đỡ giới trẻ ở xứ mình bằng cách có được các dịch vụ tài trợ khả dĩ kịp thời can thiệp và ngăn chặn đám trẻ người non dạ ở đây đó tránh được thách đố có liên quan đến chuyện lệ thuộc vào rượu chè, ma tuý.

Những mất mát sự sống, lẫn chết chóc nơi người trẻ qua rượu chè hoặc ma túy phải ngưng lại và coi đây như ưu tư vào bậc nhất nếu ta còn muốn cùng nhau làm việc chung đụng, hợp tác qua tư cách cộng đồng nhân loại, hầu kiến tạo một tương lai tươi sáng hơn cho các em.

Ngày hôm nay, những điều tệ hại có liên quan đến rượu chè và ma tuý là nguyên-nhân dẫn đến tử suất quá cao và cả đến nỗi chán chường ở con trẻ. Cứ nhìn vào thống kê cũng thấy sợ khi được biết 25% bệnh viện đã dung nạp và chữa trị cho lớp trẻ có độ tuổi từ 15 đến 24 đều do uống ruợu; và mỗi tuần tại Úc đã có đến 4 người trẻ dưới 25 chết vì thương tật do rượu đem đến.

Nhiều cuộc nghiên cứu khảo sát cho thấy 14% giới trẻ ở độ tuổi từ 12 đến 18 lâu nay vẫn hút cần sa vào lúc nào đó trong đời; 19% số các em từng hít hặc sử dụng ma túy và 12.7% cố người trẻ có độ tuổi từ 16 đến 24 lại đã bị xáo trộn thần kinh do sử dụng cần sa/ma túy.

Rất nhiều người trẻ, ở vào lúc nào đó trong đời, đã thấy óc não mình bị tổn hại, cần trí nhớ, cần cả sự quân bình về học vấn, hoạch định cuộc sống thực tế cũng như cảm xúc của chính mình. Có sự thể là: lớp người trẻ con em của chúng ta đang dính líu vào những tệ nạn rượu chè hoặc ma túy vào độ tuổi rất trẻ đã tạo cho các em ở vào vị thế rất dễ nguy cho các vấn đề tâm thần, tâm bệnh; chính vì thế, ta phải mau mau mà kịp thời can thiệp và đỡ nâng đám trẻ là con em của chúng ta để chúng nhận thức được tệ nạn ấy truớc khi tự mình chuốc lấy những tai hại gây ra cho óc não mình.

Kinh nghiệm phục vụ dạy cho tôi rất nhiều bài học để có thể hiểu rằng việc con trẻ lạm dụng ma túy cùng rược bia là dấu hiệu khiến ta phải quan tâm nhiều hơn nữa. Phương án thần thánh tái tạo chức năng cho các em là vấn đề sống chết trong hành trình cuộc sống của giới trẻ. Qua Chương Trình Giúp đỡ Trẻ Bụi Đời, chúng tôi đã triển khai một loạt các dịch vụ để hỗ trợ nhu cầu của người trẻ vẫn cứ phải đối đầu với thách đố về rượu bia và ma túy. Bởi thế nên, cũng nên đề nghị các bậc cha mẹ hoặc giới chức có hảo tâm hảo ý, ta có thể làm được điều gì đó, trước khi quá trễ.

Chúng tôi vẫn đợi chờ các vị có lòng với giời trẻ, với con người của thời đại.”(x. Lm Chris Riley,Helping the Young Beat Drug, Alcohol Abuse,The Catholic Weekly 04/07/2012 t.8)

            Thế đó, là tiếng nói chính thức, từ đấng bậc có trọng trách. Thế còn, các tiếng nói khác, bây giờ ở đang ở đâu? Phải chăng, cũng là những giòng chảy thơ/nhạc như ai đó vẫn hát:

                        “Chuyện yêu đương như áng mây trời…

                        Sớm đến, tối đi, mặc tình.

                        Nếu có yêu, thì xin người một lời thôi.

                        Dù một lời dối gian ngoài đầu môi.”

                        (The Animals – bđd)

            Thế đấy, nghệ sĩ chỉ biết những lời “gian dối”, “đầu môi” thôi. Còn ai khác, ở đâu rồi, sao không nói? Vâng. Đúng thế. Nói và hát ở đây cũng rất khó. Chí ít, là nói và hát những lời tích cực, đỡ nâng, vui vẻ.

            Thế nhưng, hát và nói về sự thể ở đời nay có quá nhiều điều nghịch lý và nghịch nhĩ, rất khó nghe. Nói và hát thôi không đủ, vẫn cứ nên kể lể những truyện dài/ngắn của dân gian mọi thời, mọi tôn giáo; ngõ hầu tìm ra được ánh sáng ở cuối đường hầm đời tăm tối, khủng hoảng. Nên lắm chứ!

            Thể theo yêu cầu của một số bạn bè thân thương, dưới đây cũng là một trong những truyện để kể tuy không dễ nể, nhưng cũng là một đề nghị để ta suy. Suy và gẫm, những việc trên đời, đâu đáng buồn, như sau:

“Những ngày giáp Tết trời dịu lạnh, mưa lâm râm, cây mai trước chùa nở lác đác mấy bông vàng, cánh hoa mỏng manh, khẽ run run trước gió, như những đốm lửa bé xíu nhen ấm góc trời Đông. Thầy Hân đứng dưới mái hiên chùa nhìn những búp hoa xanh tơ lòng bâng khuâng nhớ ân sư. Chú tiểu đang chùi bộ lư đồng:

- Năm này mai trỗ đúng Tết phải không thưa thầy?

- Ừ. Chú tiểu vẫn bậm môi, kẹp cứng chiếc lư giữa hai bàn chân, hai tay kéo giẻ dạ chạy qua chạy lại chà xác chiếc lư đồng ngời lên. Nghỉ tay, chú lại hỏi:

- Con nghe người ta nói sáng mồng một mai vàng nở là năm đó tốt lành phải không thưa thầy?

- Dị đoan! Tốt xấu do hạnh nguyện, tu tập, sự lao động của mình mắc chi mai nở mai tàn, nhưng người ta hay tin giờ phút mới mẻ, thiêng liêng ngày đầu năm, trong nhà có sắc khí tươi tắn của mai vàng thì may mắn. Hơn nữa cốt cách mai vàng đoan chính, dẻo dai chịu đựng mưa gió nóng lạnh suốt năm, chờ Tết khai hoa đón xuân về. 

Sau thời kinh đầu ngày, thầy thong thả ra y áo, thay nhật bình qua nhà trai thưởng trà. Chú điệu hớt hải chạy vào:

- Bạch thầy, cây mai…mai…Thầy chiêu một ngụm, rồi bỏ tách trà xuống. Biết có chuyện quan trọng. Vẻ mặt thầy vẫn ánh nét dịu hiền, đằm thắm để giảm sự căng thẳng từ chú tiểu:

- Chuyện chi mà vội vội vàng vàng rứa?

- Dạ, cậy mai bị trộm rồi! Dù cố bình tĩnh nhưng mặt thầy lộ nét nghiêm trọng. Cây mai trước do chính ân sư trồng, ân sư nâng niu cây mai như tăng chúng trong chùa. Bây giờ ân sư đã viên tịch, thầy thương quý nó như ân sư;  kỷ niệm còn lại của ân sư trong tâm khảm của thầy là lời dạy bảo, đức hạnh của ân sư, ngôi chùa và cây mai nầy. Thầy có trách nhiệm chăm sóc vun vén nó. Tuy vậy, thầy vẫn điềm tĩnh, từ tốn đi theo chú tiểu đang chạy lóc cóc đôi guốc mộc trở lại trước chùa. Thầy Hân đứng sững trước bồn hoa trống không. Cây mai không cách mà bay!? Rải rác trên nền đất mấy bông hoa nhàu úa, chỉ còn gốc mai bám rêu xanh, trơ trất thớ gỗ còn lùi xùi mùn cưa ướt... Chú tiểu mắt rướm nước:

- Hu... hu.. ui... ai cưa trộm cây mai rồi... hu...  Thầy Hân không nói gì lặng lẽ lấy đi cái cưa, hì hục cưa ở gốc mai còn lại lấy ra khúc gỗ chừng một tấc. Chú tiểu ngạc nhiên hỏi:- Cưa khúc gộc làm chi vậy thưa thầy?

- Rồi chú sẽ biết...  chú đi chợ tết với thầy nhé? 

Chợ hoa tết ven sông tràn lấn hè phố. Người mua người bán đông đúc. Trên vỉa hè một rừng mai quá đầu người mọc lên từ hồi nào. Thầy dẫn chú tiểu len lỏi suốt buổi mà chưa chọn được một nhánh mai nào. Thầy biết ý, an ủi chú tiểu:

- Chịu khó một lát nữa rồi về, ai đời đi chơi chợ Tết mà mặt mày bí xị như bị mất sổ gạo vậy? Thầy đứng trước một cây mai rất giống cây mai trước chùa, chăm chú nhìn tỉ mỉ từ gốc cho tới ngọn, kể cả những u nần xù xì… Rồi thầy hỏi thằng bé đứng bán gốc mai ấy:

- Bố mẹ cháu đâu cháu phải bán mai một mình thế?

- Bố cháu đang ở bệnh viện chăm sóc bà nội cháu bệnh nặng, trưa bố cháu mới ra thay cháu. Sư thầy mua đi, hoa có sáu cánh thầy ạ, chiều thế nào người ta cũng mua mất uổng lắm. Cháu bán rẻ mà.

- Rẻ là bao nhiêu?

- Ba triệu hai không bớt, sư thầy coi đẹp thế này.

Thầy Hân đứng trầm ngâm một hồi rồi nói:

- Thôi đựơc ông mua cho cháu ba triệu, mau đi gọi cha cháu ra đây nhận tiền. Thằng bé "dạ" một tiếng rồi cắm cổ chạy đi sau khi cẩn thận nhờ người bán mai kế bên trông chừng. Thằng bé trở lại dẫn theo một người đàn ông có dáng đi thập thững. Ông nhìn thầy với cái nhìn lấm lét, dò xét và cất giọng cò kè:

- Thầy cho đúng ba triệu hai.

- Cũng được, nhưng nhờ chú cùng tôi chở cây mai lên nhà tôi.

- Không. Tui bận lắm, thầy có mua thì đưa tiền đây, tui bưng lên xe cho thầy

- Người đàn ông dặn thằng bé

- Tau không bán nữa, tau có việc, mi không được kêu tau nghe chưa. Thấy người đàn ông định lủi mất vào đám đông, thầy Hân gọi:

- Chú nớ, tiền đây tới lấy! Mắt người đàn ông sáng lên, quày quả đi lui. Thầy Hân gọi mọi người đến vây quanh người đàn ông và cây mai, nói:

- Nhờ bà con cô bác chứng kiến hộ

Thầy Hân lục xách lấy khúc gỗ mai cưa đem theo:

- Đây là cây mai nhà tôi bị cưa trộm đêm qua, cô bác coi này!

Thầy Hân nhờ một anh thanh niên nâng cây mai trong thùng sắt lên, ráp khúc gỗ mai đem theo khít vào gốc cây mai người đàn ông bán. Mặt người đàn ông bỗng tái đi, nói lắp:

- Cây mai của tui mà, cây giống cây, thầy ráp vào gộc nào cũng vừa, thầy đừng nói bậy... người tu hành đừng vu...

Thầy Hân với tay cào lớp rêu vào cục u nần, sù sì trên thân cây mai, lộ ra pháp danh của thầy màu vàng cháy, nói:

- Chú không còn chối bừa nữa nhé, đây là pháp danh của tôi, tôi khắc Tết mấy năm trước. Trước hai chứng cớ rõ ràng, người đàn ông run rẩy định lẻn nhanh ra khỏi vòng người. Anh thanh niên nhanh tay bẻ quặt tay người đàn ông lại và nói:

- Thầy đem hắn vào đồn công an. Mọi người ra vẻ đồng tình, ai ai cũng nhìn người đàn ông với ánh mắt không thiện cảm, xen lẫn thương hại. Thằng bé đứng lớ ngớ bên cha nó khóc… - Xin thầy tha cho ba cháu, nhà cháu nghèo lắm!

- Ai nghèo cũng đi ăn trộm cả à?

- Có tiếng người nói to.

- Mẹ tui bệnh, tui trộm mai bán lấy tiền lo thuốc thang cho mẹ, xin thầy xá tội cho tui lần đầu! Thầy Hân đứng trầm ngâm một hồi rồi thủng thẳng nói:

- Thôi xin bà con tha cho chú làm phước. Chú đưa cây mai về giúp tôi, tôi không đưa chú đến công an đâu mà sợ, tôi ngần nầy tuổi nầy rồi không lừa chú đâu. Người đàn ông lập cập cùng thằng bé vác cây mai ra xe xích lô. Thầy và chú tiểu lên xe chạy theo cùng. Trên đường ngang bệnh viện, thầy bảo thằng bé trông chừng cây mai và chờ thầy vào bệnh viện thăm mẹ chú bán mai. Trong bệnh viện thầy Hân thấy mẹ chú bán mai com rom trong lớp chăn cũ. Bà cụ mệt nhọc thở. Nghe tiếng chú bán mai gọi, cụ bà hé đôi mắt mờ và cái miệng xám xịt thều thào:

- Con mua thuốc cho mẹ chưa? Mẹ đau trong người lắm! Chú bán mai mân mê cánh tay da bọc xương của mẹ rơm rơm nước mắt! Thầy Hân lấy ra xấp tiền khoảng bốn triệu đem theo để chi dùng, bọc trong giấy báo đưa cả cho chú bán mai: - Anh cầm tiền lo thuốc thang cho bà cụ. Chú bán mai cầm xấp tiền tay run run. Chợt chú quỳ xuống trước mặt thầy Hân, vừa khóc vừa nói:

- Cháu và mẹ cháu đội ân thầy suốt đời. Thầy Hân đỡ chú bán mai đứng lên và khuyên nhủ mấy lời tâm huyết rồi từ biệt chú bán mai cùng bà cụ.    Cây mai vàng của chùa đã trở về chùa. Nó không đứng trong bồn hoa mà đứng trong nhà trai. Vừa treo những thiệp Tết lên cây mai chú tiểu vừa ngẫm nghĩ câu nói của người xưa "Người ta thường ngả mủ trước tài năng, nhưng sẵn sàng quỳ gối trước lòng tốt"

Quay sang nói với thầy Hân:

- Chú bán mai quỳ gối trước lòng nhân ái của thầy?

- Lòng nhân ái không cầu người khác quỳ gối, mà cầu cảm hóa được họ. Tất cả mọi sự đều vô thường, sống chết của con người cũng vô thường huống chi là cây mai, hôm kia thầy học được bài học hiếu thảo từ chú bán mai, bài học dạy cho thầy kính yêu cha mẹ và ân sư hơn, chỉ cho thầy biết buông bỏ và ban cho. Chú tiểu à, chỉ có nghiệp theo ta mãi mãi.  Thầy Hân ngước lên nhìn bầu trời, lẩm bẩm:

- Mùa xuân đã về mang bao niềm hoan hỷ đến với mọi người… Nếu ai từ bi, niềm hoan hỷ trong tâm tư nhân lên gấp bội… Chú tiểu nay hiểu lời dạy của thầy..” (Nguyễn Nguyên An -Huế, 02/10/12)

            Cứ như trích dẫn ở trên, những trích và dẫn cả về chuyện của cha, sư hay thầy, cũng là chứng cứ nói lên ưu tư/quan ngại về cuộc sống nhiều rối rắm, đổi thay, gay go và ưu tư, quan ngại nào cũng là một bài học về đổi thay. Đổi thay nào cũng là những loại hình sự kiện rất khó chịu. Thôi thì, bạn và tôi, ta hãy cứ hát lên đôi lời ca nhè nhẹ của “Chiều vàng” tương lai, sẽ rất đẹp, như sau:

                        “Chiều vàng, nhẹ rơi, khắp chân trời.

                        Thấp thoáng, cánh chim, về nguồn…

                        Dưới ánh nắng, nhà tranh, quá tiêu điều.

                        Bao nhiêu năm, hiên ngang, đứng trơ nhìn chiều rời.

                        (The Animals – bđd)

            Chiều có rơi, cuối chân trời vẫn là những buổi chiều hứa hẹn tương lai, rất ngời sáng, cho đời. Và với đời.

            Trần Ngọc Mười Hai

            Vẫn cứ tự nhủ lòng mình

            bằng những giòng chảy

            rất như thế.